YABANCI OTURMA İZNİ NASIL ALINIR?

Oturma izni, yabancı kişilerin verilen vize süresinden, ülkeler arası tanınmış vize muafiyetinde belirtilen süreden ya da 90 günden daha fazla Türkiye’de kalmak istemeleri halinde edinmeleri gereken bir izindir.

İkamet izni alabilmek için il göç idaresi müdürlüğüne başvuru yapılması gerekmektedir. İlgili müdürlüğe gitmeden önce e-ikamet sistemi üzerinden istenen bilgilerin eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulması gerekmektedir. Bunu bir ön başvuru gibi değerlendirebiliriz. Sonrasında müdürlükten randevu alarak ilgili tarih ve saatte istenen belgeler ile birlikte müracaat gerçekleştirilmelidir.

Geçerli bir neden olmaksızın başvurusuna gitmeyen yabancı hiç başvuru yapmamış kabul edilir. Geçerli nedenin tespiti için idarece belli başlı belgeler istenebilmektedir.

OTURMA İZNİ NEDİR?

Devletler hukuk kurallarının uygulanabilirliğini arttırmak, insan haklarının korunması ve insancıl sistemlerin oluşturulması için çaba göstermek zorundadır. Bu kapsamda her ülke vatandaşına sunduğu hakları ve yükümlülükleri belirli şartlar altında yabancılara da sağlamalıdır.

Oturma izni (ikamet izni), Türk vatandaşı olmayan kişilerin Türkiye sınırları içerisinde kalabilmelerini sağlayan bir izin türüdür. Türkiye’de vize süresi dolan, vize muafiyetinin tanıdığı sürenin sonuna gelen veya 90 günden fazla kalacak olan yabancıların il göç idaresi müdürlüğüne başvuruda bulunarak ikamet izni alması zorunludur. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda düzenlendiği üzere ikamet izni alan yabancı bu izni altı ay içinde kullanmaya başlamaz ise söz konusu izin geçerliliğini kaybeder.

Kanunda sınırlı sayıda belirlenen yabancılar ikamet izninden muaf tutulurlar:

• Doksan güne kadar vizeyle veya vizeden muaf olarak gelenler, vize süresi veya vize muafiyeti süresince,
• Vatansız Kişi Kimlik Belgesi sahibi olanlar,
• Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk memurları,
• Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk memurlarının ailelerinden Dışişleri Bakanlığınca bildirilenler,
• Uluslararası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerinde çalışan ve statüleri anlaşmalarla belirlenmiş olanlar,
• Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalarla ikamet izninden muaf tutulanlar,
• 5901 sayılı Kanunun 28’inci maddesi kapsamında doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoyları olanlar,
• Kayıt işlemleri tamamlanan başvuru sahibine ve varsa birlikte geldiği aile üyelerine, uluslararası koruma talebinde bulunduğunu belirten ve yabancı kimlik numarasını içeren Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi Kimlik Belgesi ve Mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü verilenlere yabancı kimlik numarasını içeren kimlik belgesi olanlar.

Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk memuru olan, Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk memurlarının ailelerinden Dışişleri Bakanlığınca bildirilen, Uluslararası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerinde çalışan ve statüleri anlaşmalarla belirlenmiş olan, Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalarla ikamet izninden muaf tutulan yabancılara, şekil ve içeriği Bakanlık ve Dışişleri Bakanlığınca birlikte belirlenen belge tanzim edilir. Bu yabancılar, ikamet izninden muafiyet sağlayan durumları sona erdikten sonra da Türkiye’de kalmaya devam edeceklerse, en geç on gün içinde ikamet izni almak üzere valiliklere başvurmakla yükümlüdür.

Yabancı ülke vatandaşları kanuni bir dayanakları bulunmaksızın kayıtsız bir şekilde bir başka ülkede barınamazlar. Bu durumda İkamet izinleri karşımıza çıkmaktadır. Göç idaresi başkanlığının da kabul ettiği 6 farklı ikamet izni mevcuttur. Bunlar;

• Kısa dönem ikamet izni,
• Aile ikamet izni,
• Öğrenci ikamet izni,
• Uzun dönem ikamet izni,
• İnsani ikamet izni,
• İnsan ticareti mağduru ikamet izni.

Yabancı kişiler hangi ikamet iznine başvuracaklarını kendilerine göre seçmelilerdir.

OTURMA İZNİ KİMLER İÇİN GEREKLİDİR?

Oturma izni kanunda muafiyet tanınmamış, vize süresi veya vize muafiyet süresi sona eren ya da 90 günlük yasal sürenin sona ermesinin ardından Türkiye’yi terk etmek istemeyen yabancılar için gereklidir. Bir yabancının oturma izni almaksızın hukuksuz bir şekilde Türkiye sınırları içerisinde bulunması cezalandırılan bir husustur. Yakalanması durumunda yetkili kurumlar tarafından (Türkiye’de kanun gereği yetkili kurum valiliktir.) sınır dışı kararı alınabilir. Sınır dışı edilen kişilere ülkeyi terk etmeleri için on beş günlük (gerekli görülmesi halinde otuz gün) bir süre verilir.

Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler, ikamet izni iptal edilenler, ikamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler ve ikamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda yer alan 54. Madde gereğince hakkında sınır dışı etme kararı alınabilecek kişilerdir.

OTURMA İZNİ TÜRLERİ NELERDİR?

Oturma izni türleri 6 tanedir. Bunlar;

1.      KISA DÖNEM İKAMET İZNİ

Kanunda sayılan hallerin varlığı durumunda yabancılar kısa dönem ikamet iznine başvuru yaparak Türkiye’de yasal olarak yaşamlarını sürdürebilirler. Bu ikamet iznine başvuru yapacak kişiler sınırlı olarak kanunda belirtilmiştir.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda kısa dönem ikamet iznine başvuru yapabilecek kişiler 31. Maddede sayılmıştır:

• Bilimsel araştırma amacıyla gelecekler,
• Türkiye’de taşınmaz malı bulunanlar,
• Ticari bağlantı veya iş kuracaklar,
• Hizmet içi eğitim programlarına katılacaklar,
• Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programlarıçerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla gelecekler,
• Turizm amaçlı kalacaklar,
• Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla tedavi görecekler
• Adli veya idari makamların talep veya kararına bağlı olarak Türkiye’de kalması gerekenler,
• Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçenler,
• Türkçe öğrenme kurslarına katılacaklar,
• Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacaklar,
• Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayanlardan mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içinde müracaat edenler,
• Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu,
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları, kısa dönem ikamet izni için ilgili kurumlara başvuruda bulunabilir.

Kısa dönem ikamet izninin verilebileceği süre kanunda ve yönetmelikte farklılık göstermektedir ancak genel uygulama bu iznin bir yıl verilmesi şeklindedir.

2.      AİLE İKAMET İZNİ

Aile ikamet izni, Türk vatandaşlarının, mavi kart sahiplerinin ya da hukuki bir gerekçeye sahip olarak Türkiye’de ikamet eden yabancıların yabancı eşleri ve onların çocukları hakkında verilen bir ikamet izni türüdür. Aile ikamet iznini diğerlerinden ayıran en önemli faktör ailenin Anayasa tarafından korunan bir kurum olması nedeniyle idarenin bu ikamet iznini verirken takdir yetkisinin kısıtlı olmasıdır. Burada amaç aile birliğinin korunmasıdır.

Aile ikamet izninin verilebilmesi için Türkiye ile kanunda belirtilen bağlardan birine sahip bir destekleyici olması gerekmektedir. aile ikamet izni en fazla 3 yıl için verilebilir ve destekleyicinin ikamet izni süresini geçemez.

Aile ikamet izninin verileceği kişilerin ve destekleyicinin belirli şartları sağlaması gerekmektedir.

Aile ikamet izni verilmesine ilişkin talepler değerlendirilirken destekleyicide aranacak özellikler şunlardır:

• Destekleyici, ailedeki kişi sayısı başına en az asgari ücretin 1/3’ü kadar aylık gelire sahip olmalıdır ve bu gelir yıllık asgari ücretten az olmamalıdır.
• Ailenin nüfusuna göre, genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmak ve tüm aile fertlerini kapsayan sağlık sigortası yaptırmış olmalıdır.
• Başvuru tarihi itibarıyla, beş yıl içinde aile düzenine karşı suçlardan herhangi birinden hüküm giymemiş olduğunu adli sicil kaydıyla belgelemelidir.
• Türkiye’de en az bir yıldır ikamet izniyle kalıyor olmalıdır.
• Adres kayıt sisteminde kaydı bulunmalıdır.

Bu ikamet iznine ilişkin prosedürlerin düzenlenmesi kanun ve yönetmelik ile yapılmaktadır. Bu konuya ilişkin detaylı bilgiye sitemiz üzerinden ulaşabilir ve başvuru sürecinizde destek almak için alanında uzman avukatlarımız ile çalışabilirsiniz. İkamet izni alınması için başvuru yapıldıktan sonra reddedilen başvurular için itiraz yoluna başvurulabilecektir.

3.      ÖĞRENCİ İKAMET İZNİ

Öğrenci ikamet izni, Türkiye’deki eğitim kurumlarında eğitim alan yabancı öğrencilerin eğitim süreleri boyunca yasal olarak ülkede kalmalarını sağlayan izin türüdür. Bu izin türüne başvurmuş olan öğrenciler ek başvuru yaparak çalışma iznini de alabilirler.

Bu oturma iznine başvuru yapabilecek kişiler; ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri, ilk ve ortaöğretim öğrencileri, kamu kurumları aracılığıyla eğitim alacak yabancılardır.

İkamet iznine ilişkin tüm başvurular çevrimiçi ortamda e-ikamet üzerinden yapılır. Daha sonrasında il göç idaresi müdürlüğünden randevu alınarak fiziki başvuru da gerçekleştirilir. İkamet iznine ilişkin karar olağanüstü bir durum yaşanmadıkça en fazla üç ay içinde sonuçlandırılabilecektir.

4.      UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ

Uzun dönem ikamet izni, Türk vatandaşı olmayan yabancıların Türkiye’de uzun sayılabilecek bir süre yasal olarak yaşamalarını sağlayan bir izin türüdür. Uzun dönem ikamet izni süresiz şekilde verilebilir. Mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsünde olanlara, insani ikamet izni sahiplerine ve geçici koruma sağlananlara bu ikamet izni verilmez.

Bu ikamet izni bakanlığın onayı ile valilikler tarafından verilir. Uzun dönem ikamet izninin verilebilmesi için başvurucunun belirli nitelikleri taşıması gerekmektedir.

• Kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle Türkiye’de kalmış olmak
• Son üç yıl içinde sosyal yardım almamış olmak
• Kendisi veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli gelir kaynağına sahip olmak
• Geçerli sağlık sigortasına sahip olmak
• Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmamak. Bakanlık tarafından belirlenen yabancılara verilecek olan uzun dönem ikamet izninde kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmamak hususu dışındaki şartlar aranmaz.

Uzun dönem ikamet izni diğer ikamet izinlerinden daha geniş hak ve yükümlülükler öngörmektedir. Askerlik yapma yükümlülüğü ile birlikte seçme- seçilme hakkı, kamu görevlerine girme, muaf olarak araç ithal etme gibi haklara sahiplerdir.

5.      İNSANİ İKAMET İZNİ

İnsani ikamet izni istisnai durum ve koşulların varlığı halinde verilmektedir. Bu izin en fazla bir yıllık süre için verilir.

Kanunda belirtilen hâllerde, diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmadan, Bakanlıkça belirlenen sürelerle sınırlı olmak kaydıyla ve Genel Müdürlüğün onayı alınarak valiliklerce insani ikamet izni verilebilir ve bu izinler uzatılabilir:

• Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda,
• Haklarında sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı alındığı hâlde, yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları makul veya mümkün görülmediğinde,
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında 55’inci madde uyarınca yabancı hakkında sınır dışı etme kararı alınmadığında,

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında hakkında sınır dışı etme kararı alınacak olan yabancılar kapsamında olsalar bile aşağıda sayacağım kapsamda olan kişiler hakkında sınır dışı etme kararı alınamaz:

a) Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar,

b) Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler,

c) Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar,

ç) Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları,

d) Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları, hakkında sınır dışı etme kararı ulusal ve uluslararası hukuk uygulamalarına aykırılık teşkil edecektir.

• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında verilen sınır dışı etme kararına, kabul edilemez başvuru kapsamında değerlendirilen başvuru sonucuna ve başvurunun geri çekilmesi veya çekilmiş sayılması hallerinde yapılan işlemlere karşı yargı yoluna başvurulduğunda,
• Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince,
• Acil nedenlerden dolayı veya ülke menfaatlerinin korunması ile kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından Türkiye’ye girişine ve Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken yabancıların, ikamet izni verilmesine engel teşkil eden durumları sebebiyle diğer ikamet izinlerinden birini alma imkânı bulunmadığında,
• Olağanüstü durumlarda, insani ikamet iznine karar verilebilir.

İnsani ikamet izninde durum ve koşulların ispatı ile birlikte kolay ve hızlı bir süreç işletilir ancak diplomatik işleyiş bu konuda aksaklıklara neden olabilmektedir.

6.      İNSAN TİCARETİ MAĞDURU İKAMET İZNİ

İnsan ticareti, insana verilen değer kapsamında kabul edilemez bir uygulama olup kökenleri köleliğe uzanmaktadır. 2000 yılında imzaya açılan Palermo Protokolü’nde suç olarak tanımlanmasından sonra gerek dünyada gerek ülkemizde yeni bir uygulama oluşturulma çabasına girilmiştir. Türkiye’de Palermo Protokolü’ne 2003 yılında diğer bir uluslararası sözleşme olan Avrupa Konsey Sözleşmesi’ne ise 2009 yılında taraf olmuştur.

Her yıl binlerce erkek, kadın, çocuk yurtdışında insan tacirleri tarafından mağdur edilmektedir.

İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle iş birliği yapıp yapmayacaklarına karar verebilmeleri amacıyla valiliklerce otuz gün süreli ikamet izni verilir. Bu ikamet izni verilirken diğer ikamet izinlerinin verilmesinde aranan şartlar değerlendirilmeyecektir.

Verilen bu izin iyileşme ve düşünme süresi tanımak amacıyla verildiği için mağdurun güvenliği, sağlığı veya özel durumu nedeniyle en fazla altışar aylık sürelerle uzatılabilir. Ancak, bu süreler hiçbir şekilde toplam üç yılı geçemez.

İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe bulunan yabancıların, kendi girişimleriyle suçun failleriyle yeniden bağ kurduklarının belirlendiği durumlarda ikamet izinleri iptal edilir.

Her ikamet izni için başvuru yapacak yabancı ülke vatandaşından istenen kriterler farklılık arz etmektedir. Yabancı hangi oturma izninden faydalanmak istiyor, şartlarını sağlıyor ise belgelerini buna göre hazırlamalı ve müdürlüğe başvuruda bulunmalıdır.

İkamet izni başvurusunda bulunurken öncelikle e-ikamet sistemi üzerinden ilgili sekmede açılan form doldurulmalıdır. Sonrasında il göç idaresi müdürlüğünden randevu gün ve saati alınarak istenilen belgeler fiziki olarak toplanmalıdır. Randevu günü geldiğinde randevusunda makul bir gerekçe olmaksızın gelmeyen yabancının başvurusu yapılmamış sayılır.

OTURMA İZNİ BAŞVURUSU NEREYE YAPILIR?

Oturma izni almak için yapılacak başvurular iki aşamadan oluşur. Öncelikle başvuru yapacak olan yabancı e-ikamet sistemi üzerinden kendisine uygun olan başvuru seçeneğini işaretleyerek ilgili sekmede çıkan eksiksiz ve doğru bir şekilde dolduracaktır.

Daha sonrasında başvurucu ikamet izni alabilmek için ikamet ettiği ilin göç idaresi müdürlüğünden randevu alacaktır. Bu randevuya her ikamet izni için farklı şekilde belirlenmiş olan evrakları edinmiş bir şekilde gidilmesi gerekmektedir. herhangi bir aksaklık yaşamamak için müdürlüğün iletişim kanallarını kullanarak detaylı bilgi alabilirsiniz. Aynı zamanda temsil yetkisi olan bir avukatınız var ise onunla da bu işlemleri yürütebilirsiniz.

Randevu aldıktan sonra gerekli belgeler ile birlikte başvurusunu gerçekleştirecektir. Randevu gün ve saatinde kurumda bulunmamanız halinde başvurunuz yapılmamış olarak işlem görecektir.

OTURMA İZNİ ALMA ŞARTLARI NELERDİR?

Türkiye’de altı farklı oturma izni türü vardır ve bu izinlerin hangisinin alınacağına göre şartlar değişmektedir.  Genel olarak istenen unsurları ele alacak olursak; öncelikle geçerli bir pasaport ya da pasaport yerine geçen belgeye ihtiyacımız var. Yabancı Türkiye’ye yasal yollarla giriş sağlamalıdır. hiçbir düzen hukuksuzluğu korumamaktadır. Aynı zamanda ülkeler kendilerine külfet oluşturmayacak insanları bünyesinde bulundurmak ister bu nedenle Türkiye’deki asgari ücretten fazla olmak üzere yabancının maddi geliri olması gerekir. Aynı zamanda yabancı Türkiye’de kalacağı yeri açık bir şekilde beyan etmelidir.

Oturma izni alacak kişinin dürüst ve güvenilir olması elzemdir. Devletin yetkili kurumlarının hiçbiri Türk kamu düzenine aykırı davranışlara yol açabilecek kişilerin barındırılmasını desteklemez. Oturma izni şartları ve başvuru süreçleri zaman zaman değişebilir. Bu nedenle en güncel bilgilere T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı’nın resmi web sitesinden https://www.goc.gov.tr/ ulaşmanız önemlidir.

Genel başvuru koşulları şu şekildedir;

1. Geçerli Pasaport

• Yabancının geçerli bir pasaportu veya pasaport yerine geçen bir belgesi olmalıdır.

2. Yasal Giriş

• Türkiye’ye yasal yollarla giriş yapılmış olmalıdır.
• Kaçak giriş yapanlar oturma izni alamaz.

3. Maddi Gelir

• Yabancının, Türkiye’de geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli maddi geliri olmalıdır.
• Genellikle asgari ücretin üzerinde gelir şartı aranır.

4. İkamet Adresi Beyanı

• Türkiye’de kalacağı yerin (adresin) açıkça beyan edilmesi gerekir.

5. Kamu Düzenine Uygunluk

• Oturma izni alacak kişi dürüst ve güvenilir olmalıdır.
• Türk kamu düzenine aykırı davranışları olanlar başvuramaz.

6. Başvuru ve Belgeler

• Gerekli belgelerle Göç İdaresi’ne başvuru yapılmalıdır.
• Belgeler ve başvuru formları türüne göre değişebilir.

OTURMA İZNİ İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Kısa Dönem Oturma İzni İçin Gereken Belgeler

Kısa dönem ikamet izni almak için gereken belgeler şunlardır;

• İkamet izin başvuru formu (e-ikamet sitesi üzerinden doldurulan formun çıktısı)
• Pasaport ya da pasaport yerine geçen belgenin aslı ya da noter onaylı fotokopisi
• 4 adet biyometrik fotoğraf
• Sağlık sigortası
• Adli sicil kaydı
• İkamet izin harcı ve belge bedellerinin ödendiğini gösterir makbuzlar
• İkamet için gerekli maddi oranın varlığının ispatı ve diğer istenen belgeler.

Uzun Dönem Oturma İzni İçin Gereken Belgeler

Uzun dönem ikamet izni için gerekli belgeler şunlardır;

• İkamet izin başvuru formu (e-ikamet sitesi üzerinden doldurulan formun çıktısı)
• Pasaport ya da pasaport yerine geçen belgenin aslı ya da noter onaylı fotokopisi
• İkametgah bildirir belge
• Adli sicil kaydı (Türkiye makamlarından ve yabancının vatandaşı olduğu ülkenin makamlarından alınacaktır.)
• Sağlık sigortası
• Yabancının çalışma izni bulunması halinde SGK hizmet dökümü
• Harç ve masrafların ödendiğine ilişkin makbuz
• Uzun dönem ikamet izni başvurusu için gereken gün sayım sonuç belgesi
• Gelire ilişkin durum bildirir belge
• İkamet edildiği sürecin son üç yılında yardım alınmadığına ilişkin belge (Kaymakamlıktan temin edilecektir.)

Bunlara ek olarak il göç idaresi ek belgeler de isteyebilmektedir. Öncesinde ilgili il müdürlüğünü arayarak bilgi edinmenizde fayda olacaktır.

Aile Oturma İzni İçin Gereken Belgeler

Bilindiği üzere aile ikamet izni için başvurulabilmesi için iki yöntem bulunur. Birincisi Türk vatandaşı ya da mavi kartlı birini destekleyici olarak yapılan başvuru bir diğeri ise ikamet izni olan yabancının destek gösterildiği başvuru.

Türk vatandaşı ya da mavi kart sahibi ile evlenen kişilerden istenen belgeler;

• Evlilik cüzdanı ya da resmi kurumlar tarafında onaylanmış evlilik belgesi
• Pasaport ya da pasaport yerine geçen belgenin aslı ya da noter onaylı fotokopisi (destekleyicinin ve başvurucunun)
• İkametgah bildirir belge
• Adli sicil kaydı (Türkiye makamlarından ve yabancının vatandaşı olduğu ülkenin makamlarından alınacaktır.)
• 4 adet biyometrik fotoğraf
• Sağlık sigortası
• İkametgah belgesi
• Gelir belgesi

Yabancı destekleyici kaynaklı ikamet izni başvurusunda istenen belgeler;

• İkamet izin başvurusu
• Pasaport ya da pasaport yerine geçen belgenin aslı ya da noter onaylı fotokopisi (destekleyicinin ve başvurucunun)
• 4 adet biyometrik fotoğraf
• Sağlık sigortası
• İkametgah belgesi
• Gelir belgesi
• Evlilik cüzdanı ya da evliliği gösterir onaylı belge.

Aynı zamanda resmi iş ve işlemlerde vergi/harç ödemesi yapılmalıdır. İstenen ödemelere ilişkin makbuzlar da başvuru esnasında ilgili birime teslim edilmelidir.

Öğrenci Oturma İzni İçin Gereken Belgeler

• İkamet izin başvuru formu (e-ikamet sitesi üzerinden doldurulan formun çıktısı)
• Pasaport ya da pasaport yerine geçen belgenin aslı ya da noter onaylı fotokopisi
• 4 adet biyometrik fotoğraf
• Sağlık sigortası
• Adli sicil kaydı
• Harç ve vergi ödeme makbuzları
• Kalınan yeri bildirir belge (kira kontratı, tapu, yurt adresi vb.)
• Aktif öğrenciliği ispatlayan belge.

Belgeleri eksiksiz ve doğru bir şekilde müdürlüğe ulaştırmanız elzemdir. Her ne olursa olsun bilgilerinizi doğru bir şekilde işleme koymalısınız aksi takdirde iyi bir izlenim elde edemezsiniz ve ikamet izni başvurunuz kabul edilmeyebilir.

OTURMA İZNİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

İçişleri Bakanlığına bağlı Göç İdaresi Başkanlığının e-ikamet adlı internet sitesine giriş yapılarak ‘’ilk kez ikamet izni başvurusu yapıyorum’’ seçeneğini işaretlemelisiniz.

İstenen bilgileri doldurduktan sonra ilgili formu kaydediyorsunuz ve bir örneğini PTT aracılığı ile postalamak için yazdırıyorsunuz.

Daha sonrasında gerekli belgeleri bu fotokopi ile birlikte verilen randevu tarih ve saatinde bulunduğunuz ildeki İl Göç İdaresi Müdürlüğüne giderek başvurunuzu tamamlamanız halinde ikamet izni düzenlenmektedir.

OTURMA İZNİ BAŞVURU ÜCRETİ VE HARÇLARI

İkamet izni belgeleri, 210 sayılı Değerli Kâğıtlar Kanunu uyarınca değerli kâğıt kapsamında olup, miktarı her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen bir belge bedeline tabidir. Belge bedelinden herhangi bir ülke vatandaşı için muafiyet söz konusu değildir. 31 Aralık 2024 tarihli ve 32769 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanın Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile belirlenen 01.01.2025 tarihinden geçerli olacak ikamet izni belgesi bedeli aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

İkamet izni harç miktarları ise 80 ABD doları ile 10.5 ABD doları arasında değişiklik gösterebilmektedir. Bu oranın alınacağı ülkeler göç idaresi başkanlığının internet sitesine bakabilirsiniz.

Aşağıdaki oranlar ikamet izni harç tutarları herhangi bir ülke grubuna dahil olmayan Sırbistan, Fiji, Norveç, Kuzey Mariana Adaları ülke vatandaşları için uygulanmaktadır.

• İkamet İzni Harç Tutarı 1 aya kadar her gün için 292,70 Türk lirasıdır. (Bu tutar ilk ay için tezkere başına 549,60 TL’den az, 2.824,70 TL’den çok olamaz.)
• 1 aydan sonraki her ay için 1.876,70 Türk lirasıdır.

Çek Cumhuriyeti, Danimarka, İrlanda, Kosova, Nepal, Sri Lanka, Suriye ve Türkmenistan 2011 yılından itibaren karşılıklılık ilkesi çerçevesinde ikamet izni harcından muaf tutulmuştur.

OTURMA İZNİ KAÇ YIL GEÇERLİDİR?

Oturma izni türlerinin geçerlilik süresi farklılık göstermektedir. Buna göre kısa dönem ikamet izni en fazla bir yıl için verilmekteyken, öğrenci ikamet izni bir yıllık süre için eğitim sürecinde yer yıl yenilenmek şartıyla verilir. Aile ikamet izni ise en fazla üç yıl için verilir ve yenilenmesi beklenir. Uzun dönem ikamet izni için başvuru yapan ve kabul alan yabancı süresiz izne sahip olacaktır. İkamet izninin bitmesi halinde uzatma başvurusu yapılabilmektedir.

OTURMA İZNİ BAŞVURUSU REDDİ

İkamet izinlerinin herhangi birine ilişkin talep reddedilirse yetkili idareye itiraz edilebilir aynı zamanda iptal davası açılabilir.  Başvurunun reddedilmesi bir gerekçeye sahip olmalıdır. Gerekçesiz olarak alınan kararlar hukuk düzenine aykırıdır.

İkamet izni başvurusunun reddi bir idari işlemdir ve idari işlemler yargı denetimine tabiidir. Red kararının tebliğinden itibaren 60 gün içinde idari yargıda iptal davası açılabilir. İptal davası açmadan önce idareye başvuruda bulunarak tekrar değerlendirme talebinde bulunulabilir. İdarenin 30 gün içinde cevap vermemiş olması red olarak kabul edilir (zımni red) ve bu kapsamda iptal davası açılabilir. İptal davası açılması için hesaplanacak süre bu 30 güne ek olarak hesaplanır.

İdareye ilişkin açılacak davalarda görevli mahkeme idare mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise başvuruyu reddeden yer mahkemesidir.

OTURMA İZNİ UZATMA İŞLEMİ NASIL YAPILIR?

İkamet izni uzatma başvurusu e-ikamet adlı internet sitesi üzerinden gerçekleştirilir. Bu alada doldurduğunuz formun bir kopyasını sistemden edinerek posta ile başvuruda bulunulan il göç idaresi müdürlüğüne gönderilmelidir. Ayrıca her ikamet izni türü için eklenmesi gereken evraklar farklılık gösterecektir.

İkamet izni uzatma başvurusu en geç ikamet izninin bitmesine 60 gün kala yapılmalıdır aksi takdirde ikamet izni bittikten sonra ülke sınırları içerisinde yasal yollarla kalabilmek için tekrar ikamet izni başvurusu yapmak gerekecektir. Eğer bu başvurunun zamanında yapılmasına engel teşkil edebilecek bir durum meydana geldiyse ikamet izninin süresi bittikten 15 gün sonraya kadar bu gecikmenin nedeni belirtilerek uzatma başvurusu yapılabilir.

Oturma izni uzatmak için başvuran yabancıya harca tabi olmayan geçici bir belge verilir. Oturma izni çıkana kadar bu belge ile Türkiye’de kalmaya devam edebilir.

UZATMA BAŞVURUSUNUN REDDİ

İkamet izninin verilmesi ya da bitmesi halinde uzatılması talebiyle başvuru yaptıktan sonra ret yanıtı alan yabancı, kararın kendisine tebliğinden itibaren 60 gün içinde verilen karara itiraz edebilir. İtirazlar Valilik İl Göç İdaresi Müdürlüğüne veya Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne yapılır. Karara itiraz edilmesi durumunda iptal davası için işleyecek süre duracaktır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 11. Maddesinde ‘’ İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur.’’ otuz gün içinde idare herhangi bir cevap vermez ise istem reddedilmiş sayılır. İstek reddedilirse veya reddedilmiş sayılırsa dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.

Bu idarenin bir işlemi olduğu için idari yargıya başvuru yapılır. Görevli mahkeme idare mahkemesidir. Burada yetkili mahkeme kararı veren il göç idaresinin bulunduğu yer mahkemesidir. Dava açma süresi de 60 gün olarak belirlenmiştir.

OTURMA İZNİ İPTAL EDİLİRSE NE OLUR?

Oturma izninin iptali, Türkiye’de oturum izni almış yabancının gerekli şartları yitirmesi ya da bildirdiği halden farklı bir sürece girmiş olması sonucunda idari makamlar tarafından verilen iznin ortadan kaldırılmasını ifade eder.

İkamet izni verildikten itibaren altı ay içinde kullanılmaz ise geçerliliğini kaybeder. Oturma izni iptal edilen yabancı hakkında sınır dışı etme kararı alınacaktır ve ülkeyi 10 gün içinde terk etmesi istenecektir. Burada iptal kararı veren idareye karşı itiraz edilebilir ve itiraza 30 gün içinde cevap gelmezse reddedilmiş sayılır. Daha sonrasında idare mahkemelerine iptal kararına karşı iptal davası 60 gün içerisinde açılabilecektir.

Bu davayı açarken dilekçenizde mutlaka yürütmenin durdurulması talebini ekleyin aksi takdirde 10 gün içinde hakkınızda sınır dışı etme kararı olduğu için ülkeyi terk etmek durumunda kalabilirsiniz.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Oturma İzni Almak İçin Ne Gerekiyor?

Türkiye’de, vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların ikamet izni almaları zorunludur.

İkamet izni başvurusu, yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki konsolosluklara yapılır. İkamet izni için başvuracak yabancılarda, talep ettikleri ikamet izni süresinden altmış gün daha uzun süreli pasaport ya da pasaport yerine geçen belgeye sahip olmaları şartı aranır. Başvuru için gerekli olan bilgi ve belgeler eksik ise, başvurunun değerlendirilmesi eksiklikler tamamlanıncaya kadar ertelenebilir. Bu eksiklik başvuru yapan ilgiliye bildirilmektedir.

Başvuru en geç 90 gün içinde sonuçlandırılmaktadır ve sonucun olumsuz olması halinde yetkili idari ve adli mercilere başvuru imkanı tanınmaktadır.

1 Yıllık Oturma İzni Ücreti Ne Kadardır?

Türkiye’de ikamet izni, oturma veya oturum izni almak isteyen yabancıların ikamet izin harcı 6 farklı kategoride hesaplanır. 5 grup ülke ve istisnai ülkeler olmak üzere farklı hesaplama tabloları vardır.

Değerli Kağıt Bedeli 2025 tarihi için 810 TL’dir.

Çek Cumhuriyeti, Danimarka, İrlanda, Kosova, Nepal, Sri Lanka, Suriye ve Türkmenistan 2011 yılından itibaren karşılıklılık ilkesi çerçevesinde ikamet izni harcından muaf tutulmuştur.

İkamet İzni Harç Tutarı 1 aya kadar her gün için 292,70 Türk lirası, 1 aydan sonraki her ay için 1.876,70 Türk Lirası olarak herhangi bir ülke grubuna dahil olmayan Sırbistan, Fiji, Norveç, Kuzey Mariana Adaları ülke vatandaşları için uygulanmaktadır.

Diğer grup ülkeleri için ise en yüksek miktar ilk ay 25 ABD doları olmak üzere diğer aylar 5 ABD doları, en düşük ilk ay 5 ABD doları olmak üzere diğer aylar 0,5 ABD doları olarak belirlenmiştir.

Çalışma İzninden Oturma İznine Nasıl Geçebilirim?     

Çalışma izni süresinin dolmasına altmış gün kalmasından itibaren ve her halükarda çalışma izni süresi dolmadan amacınıza uygun ikamet izni için başvuru yapabilirsiniz. 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’na göre verilen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 27’nci maddesi uyarınca ikamet izni yerine geçer.

Uluslararası koruma başvuru sahibi, şartlı mülteci ve geçici koruma statüsünde bulunan yabancılara düzenlenen ikamet izni ise oturma izni yerine geçmemektedir.

Oturma İzni İçin Bankada Ne Kadar Para Olmalı?

Oturma izni için bankada bulunması gereken paranın bir sınırı bulunmamaktadır. Kısa dönem ikamet izni ve öğrenci ikamet izni başvurusunda idare ek belge talep etmedikçe gelire ilişkin başvurucunun beyanı esas alınır. Aile ikamet izninde ise destekleyici asgari ücretten az olmamak kaydıyla aile ikamet izni kapsamına aldığı kişilerin başına 1/3 asgari düşecek şekilde geliri olduğunu ispatlamak zorundadır. Uzun dönem ikamet izninde ise yeterli ve düzenli bir gelirin varlığı başvuru için yeterlidir.

Banka hesabının bulunması bu gibi hallerde düzenli gelirinin olduğunu gösteren durumlardan biridir. Ancak yabancı gayrimenkul edinerek de bu geliri gösterebilir.

Oturma İzni Çeşitleri Nelerdir?

Yabancı ülke vatandaşları kanuni bir dayanakları bulunmaksızın kayıtsız bir şekilde bir başka ülkede barınamazlar. Bu durumda İkamet izinleri karşımıza çıkmaktadır. Göç idaresi başkanlığının da kabul ettiği 6 farklı ikamet izni mevcuttur. Bunlar;

• Kısa dönem ikamet izni,
• Aile ikamet izni,
• Öğrenci ikamet izni,
• Uzun dönem ikamet izni,
• İnsani ikamet izni,
• İnsan ticareti mağduru ikamet izni.

Yabancı kişiler hangi ikamet iznine başvuracaklarını kendilerine göre seçmelilerdir.

Kaçak Yabancılar Çıkış Yapmadan İkamet İzni Alabilir Mi?

Türkiye’de kaçak (vize veya ikamet izni süresi dolmuş) durumda bulunan yabancıların, genel kural olarak çıkış yapmadan ikamet izni alması mümkün değildir. Türkiye Cumhuriyeti Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) ve ilgili mevzuatına göre, ikamet izni başvurularının genellikle Türkiye’ye yasal giriş yapmış yabancılar tarafından yapılması gerekmektedir.

Oturma İzni Olmadan Evlilik Olur Mu?

Oturma izni olmaksızın evliliğe engel bir yasal düzenleme olmamakla birlikte İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, evlendirme memurluklarına düzensiz göçün engellenmesi ve kamu düzeninin sağlanması için aldığı kararı yazılı olarak gönderdi. 2000’lerden itibaren Türkiye’ye yaşanan yabancı göçü suistimale açık bir hale geldiği için bakanlık kapsamında belirli önlemler alınmak istenmiştir.

“Kamu düzeninin sağlanması ve düzensiz göç ile etkin mücadele edilebilmesi amacıyla bir Türk ile bir yabancının veya iki yabancının evlenme işlemlerinde yabancı uyruklu kişinin geçerli pasaportu veya pasaport yerine geçen belge ile birlikte ülkemizde yasal kalış hakkının olması halinde evlenme müracaatının alınması ve durumun, ilinizdeki tüm evlendirme memurluklarına duyurulması.” Şeklinde bilgilendirilme yapılmıştır.

Ancak yine de kanuni bir engel bulunmadığı için çoğu müdürlük ek belgelerin temini ile birlikte evlilik akdini gerçekleştirmektedir.

Çalışma İzni ile Oturum İzni Aynı Şey Mi?

Çalışma izni Türkiye’de bağlı ya da bağımsız olarak faaliyet göstermek isteyen yabancıların edinmesi gereken bir izindir. Oturma izni ise Türkiye sınırları içerisinde yasal olarak barınma fırsatı sunan bir düzenlemedir. Oturma izninin varlığı çalışma izninin de var olduğunu göstermez. Türkiye’de çalışmak isteyen yabancı mutlaka muafiyet ya da mavi kart gibi bir durumu yoksa çalışma iznine ayriyeten başvurmak zorundadır.

6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’na göre verilen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 27’nci maddesi uyarınca ikamet izni yerine geçer.

Oturum İzni İçin Hangi Belgeler Gerekli?

Türkiye’de oturma izni alabilmek için her oturma izni başvurusunda farklı bir belge talep edilmektedir. Genel olarak istenen belgeler;

• İkamet izin başvuru formu (e-ikamet sitesi üzerinden doldurulan formun çıktısı)
• Pasaport ya da pasaport yerine geçen belgenin aslı ya da noter onaylı fotokopisi
• 4 adet biyometrik fotoğraf
• Sağlık sigortası
• Adli sicil kaydı
• İkamet izin harcı ve belge bedellerinin ödendiğini gösterir makbuzlar
• İkamet için gerekli maddi oranın varlığının ispatı.

Bu belgelerin dışında hangi ikamet iznine başvurmak istiyorsanız ona özgü evrakları da yanınızda bulundurmanız gerekmektedir.

Türkiye’de Süresiz Oturma İzni Nasıl Alınır?

Türkiye’de süresiz ikamet izninin alınabilmesi için belli şartların karşılanması gerekmektir. Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle kalmış olan ya da Bakanlığın belirlediği şartlara uyan yabancılara, Bakanlığın onayıyla valilikler tarafından süresiz ikamet izni verilir.

Mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü sahipleri ile insani ikamet izni sahiplerine ve geçici koruma sağlananlara, uzun dönem ikamet iznine geçiş hakkı tanınmamaktadır.

Uzun dönem ikamet izni almak için;

• Kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle Türkiye’de kalmış olmak,
• Son üç yıl içinde sosyal yardım almamış olmak,
• Kendisi veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli gelir kaynağına
• sahip olmak,
• Geçerli sağlık sigortasına sahip olmak,
• Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmamak, gibi şartlar kanunda yer almaktadır. Bu şartlara uygun olan yabancılar süresiz oturma iznine başvurabilir.

Oturma İzni Olmayan Yabancılar Devlet Hastanesinde Muayene Olabilir Mi?

Oturma izni bulunmayan kişiler acil durumlarda devlet hastanesinden muayene olabilmektedir. Acil olmayan durumlarda ise sağlık sigortasının varlığı halinde muayene olunabilir. Kamu hastaneleri ücretli hizmet de verdiği için yabancının ücretini ödeyerek kamu hastanesinde tedavi olması mümkündür.

Oturma İzni Başvurusu Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Oturma izni başvurusu idarenin işleyişine, başvuru evraklarının eksiksiz ve doğru olmasına ve yabancının hal tavırlarına bakılarak 1 ila 3 ay içinde sonuçlandırılmaktadır.

Oturma İzni Başvuru Ücreti Ne Kadardır?

İkamet izni belgeleri, 210 sayılı Değerli Kâğıtlar Kanunu uyarınca değerli kâğıt kapsamında olup, miktarı her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen bir belge bedeline tabidir. Belge bedelinden herhangi bir ülke vatandaşı için muafiyet söz konusu değildir.

31 Aralık 2024 tarihli ve 32769 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanın Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile belirlenen 01.01.2025 tarihinden geçerli olacak ikamet izni belgesi bedeli aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

                 DEĞERLİ KAĞIT                               2025 YILI BEDELİ

      İKAMET İZİN BELGE BEDELİ                             810,00 TL

İkamet izni harç miktarları ise 80 ABD doları ile 10.5 ABD doları arasında değişiklik gösterebilmektedir. Bu oranın alınacağı ülkeler göç idaresi başkanlığının internet sitesine bakabilirsiniz.

Aşağıdaki oranlar ikamet izni harç tutarları herhangi bir ülke grubuna dahil olmayan Sırbistan, Fiji, Norveç, Kuzey Mariana Adaları ülke vatandaşları için uygulanmaktadır.

• İkamet İzni Harç Tutarı 1 aya kadar her gün için 292,70 Türk lirasıdır. (Bu tutar ilk ay için tezkere başına 549,60 TL’den az, 2.824,70 TL’den çok olamaz.)
• 1 aydan sonraki her ay için 1.876,70 Türk lirasıdır.

Çek Cumhuriyeti, Danimarka, İrlanda, Kosova, Nepal, Sri Lanka, Suriye ve Türkmenistan 2011 yılından itibaren karşılıklılık ilkesi çerçevesinde ikamet izni harcından muaf tutulmuştur.

Oturma İzni Alırken Sağlık Sigortası Zorunlu Mu?

Oturma izni alınırken ibraz edilmesi gereken evraklardan birisi de sağlık sigortasıdır. İkamet izni türlerinin her birinde sağlık sigortası aranırken bazı durumlarda Türkiye’ye girişlerde ve belirli bir süre kalma halinde sağlık sigortası aranmamaktadır.

Turistik Amaçlı Kısa Dönem Oturma İzni (İlk Başvurularda): İlk kez turistik amaçlı kısa dönem oturma izni başvurusunda bulunanlardan genellikle sağlık sigortası istenmeyebilir. Ancak, oturma iznini uzatmak istediğinizde sağlık sigortası zorunlu hale gelecektir.

18 Yaş Altı Çocuklar: Aile oturma izni kapsamında başvuran 18 yaş altı çocuklar genellikle destekleyicinin sigortası kapsamında değerlendirilebilirler.

Genel Sağlık Sigortası (GSS) Kapsamına Girebilenler: Belirli şartları taşıyan yabancılar, Türkiye’de ikamet etmeye başladıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) üzerinden Genel Sağlık Sigortası’na (GSS) prim ödeyerek dahil olabilirler.

Oturma İzni Başvurusu Reddedilirse Ne Yapılmalı?

Oturma izninin başvurusu reddedilmesi için oturma izni şartlarının yabancı tarafından sağlanamaması ya da ilgili makamı yanıltması aranmaktadır. Haksız olarak başvurusu reddedilen yabancı adli ve idari yollarla bu durumu ortadan kaldırmak için başvuru yapabilir.

Normal şartlar altında oturma izni başvurusu reddedilen yabancı başvurucu vize ya da vize muafiyetinin sonlanmasını takip eden 10 gün süre içinde Türkiye’den çıkış yapmalıdır.

Red kararının tebliğ edilmesinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesine dava açılabilecektir. Fakat bu dava mutlaka yürütmenin durdurulması talebi ile açılmalı. Bu sayede başvurucu dava sonuçlanana kadar ikamet izninin sağladığı imkanlardan yararlanmaya devam eder.

İkamet izni ya da uzatma başvurusu reddedilenler 6 ay içinde farklı bir gerekçeye dayanarak tekrar oturma izni başvurusunda bulunabilirler.

Oturma İzni Alan Biri Türkiye’de Çalışabilir Mi?

Oturma izni hiçbir alt kategoride doğrudan çalışma izni sağlamamaktadır. Yabancı Türkiye’de çalışmak için çalışma izni başvurusunda bulunmalı ve bu başvurusu kabul edilmelidir.

6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu uyarınca Türkiye’de bağımlı ya da bağımsız çalışmak isteyen yabancılar üç farklı çalışma izninden birini edinmelidirler. Süreli çalışma izni 1 ila 3 yıl arasında Türkiye’de yabancılara çalışma izni sağlanmasını kapsar. Süresiz çalışma iznine ise uzun dönem ikamet izni sahipleri ya da en az sekiz yıl Türkiye’de kanuni çalışma izni olan yabancılara verilir. Bağımsız çalışma izninin verilebileceği yabancılar ise kanunda belirtilmiştir. Bunlar:

• a) Genel Müdürlükçe belirlenecek profesyonel meslek mensupları,
• b) Türkiye’de gerçekleştireceği faaliyetleri 48’inci maddenin birinci fıkrası kapsamında öngörülen süreleri aşacak şekilde hizmet sunumunda bulunacak bağımsız veya yurt dışında kurulu bir işverene bağlı çalışan sınır ötesi hizmet sunucuları,
• c) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş olan; limited şirketlerin şirket ortağı olan müdürü, anonim şirketlerin şirket ortağı olan yönetim kurulu üyesi, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin yönetici olan komandite ortağı olan yabancılar.

ç) 6102 sayılı Kanuna göre kurulmuş olan diğer şirketlerin şirket ortağı ve yöneticisi olan yabancılar.

Görüldüğü üzere çalışma izni alınmaksızın Türkiye sınırları içerisinde faaliyet göstermek yasa dışıdır.

Oturma İzni Süresi Dolunca Nasıl Yenilenir?

Oturma izninin süresi dolunca uzatma başvurusu yapılmaması halinde yabancının 10 gün içerisinde ülkeyi terk etmesi gerekmektedir.  İkamet izni uzatma başvurusu e-ikamet adlı internet sitesi üzerinden gerçekleştirilir. Bu alada doldurduğunuz formun bir kopyasını sistemden edinerek posta ile başvuruda bulunulan il göç idaresi müdürlüğüne gönderilmelidir. Ayrıca her ikamet izni türü için eklenmesi gereken evraklar farklılık gösterecektir.

İkamet izni uzatma başvurusu en geç ikamet izninin bitmesine 60 gün kala yapılmalıdır aksi takdirde ikamet izni bittikten sonra ülke sınırları içerisinde yasal yollarla kalabilmek için tekrar ikamet izni başvurusu yapmak gerekecektir. Eğer bu başvurunun zamanında yapılmasına engel teşkil edebilecek bir durum meydana geldiyse ikamet izninin süresi bittikten 15 gün sonraya kadar bu gecikmenin nedeni belirtilerek uzatma başvurusu yapılabilir.

Oturma izni uzatmak için başvuran yabancıya harca tabi olmayan geçici bir belge verilir. Oturma izni çıkana kadar bu belge ile Türkiye’de kalmaya devam edebilir.

Oturma İzni Alan Biri Türk Vatandaşlığına Başvurabilir Mi?

Türk vatandaşlığına başvuru yapılabilmesi için Türk Vatandaşlık Kanunu madde 11 hükmünde yer alan şartların sağlanıyor olması gerekmektedir. Oturma iznin varlığı doğrudan vatandaşlık alınmasının sağlamaz ancak vatandaşlık başvurusunda aranan şartların yerine getirilmesini sağlayabilir.

Türk Vatandaşlık Kanununda Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda;

• a) Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
• b) Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek,
• c) Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek,
• ç) Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
• d) İyi ahlak sahibi olmak,
• e) Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek,
• f) Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
• g) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak, şartları aranır.

Türkiye’de beş yıl aralıksız ikamet sağlanması için yabancının bir ikamet izni kapsamında Türkiye’de bulunuyor olması gerekmektedir. Yasal olmayan şekilde Türkiye’de kalınan süreler hesaba dahil edilmez.

Aynı zamanda bir yabancının ikamet izni kapsamında uzun süre Türkiye’de kalmış olması Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmesini de sağlamaktadır. Bu nedenle ikamet izni doğrudan vatandaşlık getirmez ancak başvuru yapılırken büyük bir avantaj sağlar.

Oturma İzni Başvurusu Hangi Nedenlerle Reddedilebilir?

Oturma izni başvurusu; yabancının başvuru sırasında eksik veya hatalı bilgi vermesi halinde, yabancının genel sağlığı veya kamu düzenini ihlal edecek durumda bulunması, yasal olmayan yollarla Türkiye’ye girmiş olması, maddi yeterliliğinin bulunmaması gibi hallerde söz konusu başvuru reddedilebilir.

Reddedilen başvuruya ilişkin göç idaresi müdürlüğüne itiraz edilebileceği gibi söz konusu başvuruyu reddeden il göç idaresinin bulunduğu yer idare mahkemesine dava açılabilir.

Oturma İzni İptal Edilirse Ne Olur?

Yabancılar hakkından sınır dışı etme durumu 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu düzenlemektedir. Kanunun 54. Maddesinde sınır dışı edilebilecek kişiler düzenlenmiştir. İkamet izni iptal edilenler de bu kanun kapsamında hakkında sınır dışı edilme kararı alınabilecek kimseler olarak düzenlenmiştir. Oturma izni iptal edilirse yabancının Türkiye’de kalma durumu yasallığını kaybeder.

Sınır dışı etme kararı valilik tarafından verilmektedir. Valilik bu kapsamda kendiliğinden ya da il göç idaresinin talebi üzerine bu kararı verebilir. Verilen sınır dışı etme kararı yabancının pasaportuna işlenmektedir ve kendisi Türkiye’yi terke davet edilir. Terk için kişiye verilen süre 15- 30 gün arasında değişiklik göstermektedir.

Yabancı sınır dışı etme kararının kendisine tebliğden itibaren 7 gün içinde ilgili karara itiraz edebilir. İtiraz kararı veren valiliğin bulunduğu yer idare mahkemesine yapılır.

Türkiye’de Kısa Dönem Oturma İzni ile Uzun Dönem Oturma İzni Arasındaki Farklar Nelerdir?

Kısa dönem ikamet izni uzun döneme kıyasla daha az hak ve yükümlülük içermektedir. İkisi arasındaki temel farkları bir tablo ile göstermek gerekirse,

Oturma İzni Almak İçin Banka Hesabı Açmak Gerekir Mi?

Doğrudan yabancının banka hesap bilgilerine ulaşmak istenmez ancak Türkiye’de ikamet izni alacak olan yabancının Türkiye’de kaldığı süreçte ekonomik zorluk çekmeyeceğini yetkili makama ispatlaması için bu bir yol olabilir. Her durumda, Türkiye’de kalacağınız süre boyunca yeterli maddi imkanınız olduğunu kanıtlamak önemlidir. Bir Türk banka hesabı açmak ve bu hesaptaki bakiyeyi göstermek, başvurunuzun olumlu değerlendirilme olasılığını artıracaktır.

Türkiye’de Öğrenci Oturma İzni Nasıl Alınır?

Öğrenci ikamet izni, Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrenimi görecek yabancılara, kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla gelerek Türkiye’de öğrenim görecek yabancılara, bakımı ve masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara velilerinin ya da yasal temsilcilerinin muvafakati ile öğrenimleri süresince öğrenci ikamet izni verilebilir.

Bu ikamet izni öğrencinin ailesine ek bir avantaj sağlamamaktadır ve en fazla 1 yıllık süre için verilebilir. Yabancının eğitim hayatı sona erene kadar da bu ikamet iznine başvuru yapılabilir.

Aynı şekilde e- ikamet üzerinden başvuru yapılarak ön form oluşturulur. Daha sonrasında il göç idaresi müdürlüğüne istenen diğer belgelerin ibrazı ile başvuru süreci fiilen başlamış olur.

Türkiye’de Oturma İzni Sahibi Aile Bireylerini Getirebilir Mi?

Her yabancının başvurup kabul aldığı ikamet izni kendisi için geçerlidir. Aile ikamet iznine başvurulması halinde ise Türk vatandaşlarının, çıkma suretiyle Türk Vatandaşlığını kaybeden kişiler kapsamında olanların veya ikamet izinlerinden birine sahip olan yabancılar ile mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin;

• a) Yabancı eşine,
• b) Kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğuna,
• c) Kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna, her defasında üç yılı aşmayacak şekilde aile ikamet izni verilebilir. Ancak, aile ikamet izninin süresi hiçbir şekilde destekleyicinin ikamet izni süresini aşamaz.

Vatandaşı olduğu ülkenin hukukuna göre birden fazla eş ile evlilik hâlinde, eşlerden yalnızca birine aile ikamet izni verilir. Ancak, diğer eşlerinden olan çocuklara da aile ikamet izni verilebilir.

Aile ikamet izni bir şekilde sona eren kişi ise kısa dönem ikamet iznine başvurabilir.

Oturma İzni Olan Biri Türkiye’den Ne Kadar Süre Ayrılabilir?

İl Göç İdaresi Müdürlüğünce onaylanmış İkamet İzni Müracaat Belgesi ve harç makbuzuyla birlikte yabancı 15 gün içerisinde giriş yapmak kaydıyla Türkiye’den çıkış yapabilmektedir. Ancak 15 günden fazla yurt dışında kalınması halinde yabancıya Türkiye’ye  tekrar girişte vize hükümleri uygulanmaktadır.

Türkiye’de Oturma İzni Alırken Kefil Gerekliliği Var Mı?

Türkiye’de oturum izni almak için herhangi bir kefil gösterilmesine gerek yoktur. İstenilen gelir düzeyinin sağlanamaması halinde yetkili makamlar doğrudan başvuruyu reddetmek yerine kefil gösterilerek başvuruya devam edilmesini isteyebilir.

Bunun bir diğer görünümü de aile ikamet iznine başvuran yabancı Türkiye’de ikamet izni bulunan destekleyicisini kendisine kefil göstermektedir. Destekleyicinin, ailenin geçimini sağlayacak yeterli maddi imkana sahip olduğunu belgelemesi gerekmektedir.

Türkiye’de Oturma İzni Almak İçin Belirli Bir Maddi Gelir Göstermek Gerekiyor Mu?

Oturma izinlerinden uzun dönem ikamet izni ile aile ikamet izni kategorilerinden birine başvuru yapacak yabancı kişi gelir beyanında bulunmak zorundadır. Başvuru evrakları içerisinde buna ilişkin belge sunulmalıdır.

Gelirinizin kaynağını taşınmaz geliri, kira, maaş, ticari kâr, miras, tasarruf gibi değerlerle ifade edebilirsiniz. Maddi imkân için taahhüt sunulması halinde bu durum belirtilmeli, taahhütname başvuru belgelerine eklenmelidir. Türkiye’de bulundukları süre zarfında masrafları kamu kurumlarınca karşılananlardan gelir beyanlarını destekleyici belge istenmez. Masrafların kamu kurumunca karşılandığına dair e-imzalı/imzalı ve mühürlü/kaşeli belge ibraz etmesi yeterlidir.

Beyanı yeterli bulunmayan yabancılardan idare tarafından aşağıdaki belgelerden biri istenebilir;

• Emekli Tanıtım Kartı ve emekli Aylığı Tahsis Belgesi
• Banka hesap cüzdanı
• Uluslararası kredi kartı
• Üzerinde haciz bulunmadığı ibaresini içeren güncel onaylı gelir belgesi
• Kalacağı süre için bankada tutulan meblağı belirten belge
• Kaşeli imzalı şirket yazısı (belgeyle birlikte şirketin yetkili imza sirküleri de ibraz edilmelidir)
• Banka mevduat gelirini gösteren belge
• Kira geliri söz konusu ise gayrimenkulün tapusu ve 2 yıldan eski olmayan kira kontratı
• Serbest meslek sahipleri için; sahibi ya da ortağı olunan firmaya ilişkin vergi levhası fotokopisi, ticaret sicil gazetesi, imza sirküleri, son 3 yıla ait vergi dairesi ya da yeminli mali müşavirlik onaylı bilanço ve gelir tablosu, cari yıl mizanı, Esnaf ve Sanatkarlar Odasına kayıt belgesi ya da faaliyet belgesi.

Gelir beyanını gösteren belgenin yurt dışından temin edilmesi halinde yeminli tercüman vasıtasıyla Türkçe tercümesinin noter onaylı örneği müdürlüğe teslim edilmelidir.

Türkiye’de Oturma İzni Başvurusu Kaç Kez Uzatılabilir?

Türkiye’de bir yabancının yasal olarak ikamet etmesini sağlayan prosedüre oturma izni denmektedir. Hukuk sistemimizde düzenlenen altı farklı izin olmakla birlikte her biri için başvuru koşulları, istenen belgeler, verilen izin süresi vb. farklılık gösterecektir.

İkamet izni uzatma ön başvurusu, e-ikamet sistemi üzerinden başvuru formu doldurularak yapılır.  Bu başvuru gerçekleştirildikten sonra kişiye bir randevu günü ve saati verilir. Yabancı, istenen belgelerle birlikte randevu günü geldiğinde İl Göç İdaresi Müdürlüğüne başvurarak ikamet izni uzatma başvuru sürecini tamamlayacaktır.

İkamet izninin kaç kez uzatılabileceğine ilişkin her oturma izni çeşidi için ayrı düzenleme bulunmaktadır.

• Kısa dönem ikamet izni, sınırsız bir şekilde uzatılır ancak her seferinde bir sene olacak şekilde verilir.
• Aile ikamet izni, sınırsız olarak uzatılabilir ancak her defasında üç yılı aşmayacak şekilde verilir. Verilecek süre aynı zamanda destekleyicinin ikamet izni süresini geçemez.
• Öğrenci ikamet izninde, yükseköğrenim gören yabancı öğrencilerin aldığı öğrenci ikamet izni, iznin öğrenim süresinin tamamını kapsamaması veya okulun uzaması halinde uzatılabilir. velilerinin ya da yasal temsilcisinin izni ile, ilk veya orta öğrenimi gören yabancı öğrencilerin ikamet izni en fazla bir yıllık sürelerle uzatılabilir. Uzatmaya konu olan bu ikamet izni öğrencilik süresini kapsayacak şekilde verilir ve daha sonrasında sona erer.
• İnsani ikamet izni de bir yılı geçmeyecek şekilde sınırsız şekilde uzatılabilir.

Oturma İzni Başvurusu Sırasında Avukat Tutmak Gerekir Mi?

Türk hukuk sisteminde istisnai haller dışında avukatla temsil zorunluluğu bulunmamaktadır. İşi konusunda titiz ve düzenli çalışan bilgisine güvendiğiniz bir avukat ile çalışmak oturma izni başvurusu yaparken karmaşık gelen hallerine önüne geçmektedir. Aynı zamanda eksik veya yanlış bilgiden red alma ihtimalinizi oldukça düşürmektedir. Bu nedenle avukat tutmak zorunlu değildir ancak en azından başvuru öncesi bir avukata danışmak sizin için faydalı olacaktır.

SİBEL KARAAHMETOĞLU