Adresimiz
Havzan, Yeni Meram Cd. Arı Sitesi No:55/2 F Blok, 42140 Meram/Konya
İletişim Bilgilerimiz
Adresimiz
Havzan, Yeni Meram Cd. Arı Sitesi No:55/2 F Blok, 42140 Meram/Konya
İletişim Bilgilerimiz

İstifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir mi? İstifa, bir işçinin kendi isteğiyle iş sözleşmesini sonlandırmasıdır. Genel kural olarak, istifa eden işçi kıdem ve ihbar tazminatı alamaz. Ancak, haklı sebeplerin varlığı söz konusu olduğunda, istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir. Bu yazımızda istifa eden işçinin hangi durumlarda kıdem tazminatına hak kazanabileceği çeşitli istifa sebepleriyle incelenecek olup bu hususa ilişkin arabuluculuk ve dava sürecine ilişkin bilgilendirme yapma hedeflenmektedir.
İstifa, işçinin kendi özgür iradesiyle iş sözleşmesini sonlandırma kararıdır. İşçi, herhangi bir zorlama olmaksızın kendi isteğiyle işten ayrıldığında bu durum istifa olarak kabul edilir. Ancak, işveren tarafından baskı altında istifa etmeye zorlanan veya boş kağıda imza attırılarak istifa dilekçesi düzenlenen durumlarda, bu istifa geçersiz sayılır. İstifa, işçi için bazı hak kayıplarına yol açabilir. Genel olarak istifa eden işçi kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alma hakkını kaybeder. Ancak, istifanın haklı bir nedene dayanması durumunda bu sonuçlar değişmektedir.
Haklı nedenle istifa ve istifa arasında birtakım farklılıklar bulunmaktadır. İstifa halinde haklı bir neden olmaksızın ve bildirim öneli tanımaksızın iş sözleşmesinin sonlandırılması söz konusuyken haklı nedenle istifada haklı nedenin varlığı gerekmektedir. Haklı neden olmaksızın yapılan istifalarda işçinin kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır ve işçi istifa ettikten sonra ihbar süresi boyunca çalışması gerekmektedir aksi takdirde işverenin ihbar tazminatı talep edebilme hakkı doğacaktır. Haklı nedenle istifada ise kanunda öngörülen haklı sebeplerin varlığı halinde ihbar süresine uyulmadan sözleşmenin feshedilmesi, kıdem tazminatı ve diğer işçi alacaklarının talep edilebilmesi sonuçları doğmaktadır.
Genel kural olarak, istifa eden işçi kıdem tazminatı alamaz. İş sözleşmesini kendi isteğiyle sonlandıran bir işçi, kural olarak kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak, İş Kanunu’nda belirtilen haklı nedenlerle istifa eden işçiler kıdem tazminatı alabilirler. Bu haklı nedenler, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinde ve Yargıtay kararlarında belirtilmiştir.
İşveren tarafından baskı altında alınan veya işe girişte boş kağıda imza attırılarak sonradan istifa dilekçesi gibi doldurulan belgeler geçersiz sayılır. Ancak işçinin bu durumu tanık veya diğer delillerle ispatlaması gerekir. Kendi isteğiyle istifa dilekçesi vermesine rağmen işverenin bu istifayı kabul etmeyip işçiyi çalıştırmaya devam etmesi halinde, bu dilekçe daha sonra istifa olarak kullanılamaz.
İşçi, aşağıdaki durumlarda istifa etmesi halinde kıdem tazminatı alamaz:
Haklı fesih, işçinin iş sözleşmesini, işverenin kusuru veya işyerindeki olumsuz koşullar nedeniyle sona erdirme hakkıdır. İş Kanunu’nun 24. maddesi işçiye haklı fesih hakkı tanır. Bu durumlar, işçinin iş sözleşmesini derhal sona erdirebilmesine ve kıdem tazminatı talep edebilmesine olanak tanır. Haklı fesih durumunda istifa eden işçi, yasal haklarını arayabilir ve işsizlik maaşı da alabilir. Haklı fesih nedenleri, sağlık nedenleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık ve zorlayıcı nedenler olarak sıralanabilir. Haklı fesih durumlarında işçi, kıdem tazminatının yanı sıra diğer işçilik alacaklarını da talep edebilir.
İşçinin haklı nedenle istifa etmesine olanak sağlayan başlıca sebepler şunlardır:
Haklı bir nedenle iş sözleşmesini fesheden işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Haklı nedenle istifa eden işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için iş sözleşmesinin en az bir yıl sürmüş olması gerekmektedir. Haklı nedenle fesih durumunda, işçi işverene herhangi bir ihbar süresi tanımak zorunda değildir. İşçi, haklı fesih nedenini ispatlamakla yükümlüdür. Haklı nedenle fesih hakkını kullanan işçi, iş mahkemesine başvurarak kıdem tazminatını talep edebilir. Ayrıca işçi, haklı nedenle istifa ettiğini İŞKUR’a bildirerek işsizlik maaşı da alabilir.
İstifa eden işçi ihbar tazminatı alamaz. İhbar tazminatı, işveren tarafından işten çıkarılan işçilere ödenen bir tazminat türüdür. Ancak, istifa eden işçi ihbar süresine uymak zorundadır. İhbar süresi, işçinin çalışma süresine göre belirlenir. Eğer işçi ihbar süresine uymadan işten ayrılırsa, işveren işçiden ihbar tazminatı talep edebilir. İşveren, ihbar süresini beklemek istemezse, işçinin ihbar tazminatını peşin ödeyerek iş sözleşmesini sonlandırabilir. Ancak haklı nedenle istifa eden işçi, ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir.
Haklı nedenle istifa eden işçi, kıdem tazminatının yanı sıra diğer bazı işçilik alacaklarını da talep etme hakkına sahiptir. Bu alacaklar şunlardır:
İşveren tarafından işçinin ücretinin hiç ödenmemesi, eksik ödenmesi veya zamanında ödenmemesi, işçi için haklı fesih nedenidir. Bu durumda işçi, iş sözleşmesini derhal feshederek kıdem tazminatı talep edebilir. Ücretin, kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına aykırı olarak ödenmemesi gerekmektedir.
Uygulamada pek çok iş yerinde davacının ücretin bir kısmını bankadan bir kısmın ise elden ödenerek çalışanların sigorta primleri eksik ödendiği bilinmektedir. Bu durumların varlığı halinde de çalışanların tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Sadece elden ödeme durumunda değil bordrosunda gösterilmeyen ve kazancına ilave edilmeyen her bir alacak yönünden çalışanların primlerinin eksik ödenmesi nedeniyle tazminat hakkı bulunmaktadır.
İşçinin fazla mesai yapmasına rağmen ücretinin ödenmemesi veya eksik ödenmesi, haklı fesih nedenidir. İşçi, bu durumda iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatı alabilir. Fazla mesai, haftalık 45 saati aşan çalışmalar için ödenir ve normal çalışma saatlerinin %50 fazlası üzerinden hesaplanır. Ayrıca, işçinin günde 11 saatin üzerinde çalışması, günde 3 saatin üzerinde olacak şekilde fazla çalışma yapması ve de sürekli gece çalışması halinde de kıdem tazminatı hakkı bulunmaktadır.
İşverenin, işçinin SGK primlerini gerçek maaşı üzerinden yatırmaması veya eksik yatırması, işçi için haklı fesih nedenidir. Bu durumda işçi, iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatına hak kazanabilir. Ayrıca, işçinin haberi olmadan SGK giriş-çıkış işlemlerinin yapılması da haklı fesih nedenidir.
İşçinin işyerinde psikolojik şiddete, tacize veya kötü muameleye maruz kalması (mobbing), haklı nedenle istifa sebebidir. Mobbinge maruz kalan işçi bu durumu belgelendirmesi koşuluyla iş sözleşmesini derhal sonlandırarak kıdem tazminatı talep edebilir. Mobbingin ispatı için şahitler ve yazışmalar kullanılabilir. Mobbing teşkil eden davranışların, işveren tarafından sürekli, kasıtlı ve işçiyi hedef alacak şekilde gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir.
İşverenin, işçinin yıllık izin haklarını kullandırmaması halinde işçi, iş sözleşmesini sonlandırarak kıdem tazminatı alabilir. İşçinin yıllık izin kullanmak istememesi durumu söz konusu değildir ve işveren işçinin izinlerinin kullanılıp kullanılmadığından sorumludur.
İşverenin, işçinin yazılı rızası olmadan çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapması, haklı fesih nedenidir. Örneğin, işçinin çalışma yerinin, görev tanımının veya çalışma saatlerinin işçinin rızası alınmadan değiştirilmesi bu kapsamdadır. İşçi, bu durumda iş sözleşmesini sonlandırarak kıdem tazminatı talep edebilir.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 31.maddesi gereğince muvazzaf askerlik ödevi dışında manevra veya herhangi bir sebeple silah altına alınan veyahut herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi yüzünden işinden ayrılan işçinin iş sözleşmesi işinden ayrıldığı günden başlayarak iki ay sonra işverence feshedilmiş sayılır. Dolayısıyla işçinin askerlik görevi nedeniyle işten ayrılması, kıdem tazminatı alma hakkı doğurur. Askerlik görevi için işten ayrılmak, erkeklere tanınmış bir haklı sebep olarak kabul edilir.
İşçinin emeklilik hakkını kazanması veya emeklilik için gerekli şartları sağlaması durumunda işten ayrılması, kıdem tazminatı alma hakkı doğurur. Emeklilik nedeniyle işten ayrılmak, haklı bir sebep olarak görülür. İşçinin SGK’den emekli olabileceğine dair bir yazı alması gerekmektedir. Bu yazı, işçinin haklılığını ispatlar niteliktedir.
Kadın işçinin evlendikten sonra bir yıl içinde işten ayrılması, kıdem tazminatı alma hakkı doğurur. Evlilik nedeniyle işten ayrılmak, kadın işçi için haklı bir sebep olarak kabul edilir. Ancak, evliliğin üzerinden 1 sene geçtikten sonra istifa edilmesi durumunda kıdem tazminatı verilmez. Tıpkı erkeklere muvazzaf askerlik nedeniyle istifa hakkı tanındığı gibi evlilik nedeniyle istifa da kadınlara verilmiş bir haktır.
İş yerinde meydana gelen ve işçinin çalışmasını olumsuz etkileyen usulsüzlükler, haklı fesih nedeni olabilir ve işçiye kıdem tazminatı hakkı doğurabilir. Bu usulsüzlükler, İş Kanunu’nun 24. maddesinde belirtilen ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılıklar, işçinin sağlığını tehlikeye atan durumlar veya zorlayıcı nedenler şeklinde ortaya çıkabilir.
Avukat, işçiyi yasal hakları, tazminat hesaplamaları ve dava süreci hakkında bilgilendirir. Avukat, haklı fesih nedenini ispatlamak için gerekli olan delillerin toplanmasına yardımcı olur. Bu deliller, şahit ifadeleri, yazışmalar, tutanaklar ve diğer belgeler olabilir. Avukat, haklı fesih nedenini açıkça belirten ve yasal gerekliliklere uygun bir istifa dilekçesi hazırlar. Avukat, arabuluculuk sürecinde işçiyi temsil eder ve anlaşma sağlanamazsa dava sürecinde işçinin haklarını savunur. Avukat, usul hataları veya eksik bilgi nedeniyle hak kaybı yaşanmasını önler. Haklı nedenle istifa sürecinde bir avukattan destek almak, işçinin haklarını koruması ve süreci doğru yönetmesi açısından önemlidir. Avukat, işçinin durumunu değerlendirerek, haklı fesih nedeninin varlığını tespit eder ve gerekli hukuki adımları atmasına yardımcı olur.
İşçinin haklı nedenle istifa etmesi durumunda, işveren kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. İşveren, bu tazminatı ödemekten kaçınamaz ve yasal süreçler bu yükümlülüğü yerine getirmesi için işçiye imkan sunar. Kıdem tazminatının hesaplanmasında, işçinin çalıştığı süre ve son aldığı brüt maaş dikkate alınır.
İşçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklarda dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur. Arabulucu, taraflar arasında anlaşma sağlamaya çalışır. Anlaşma sağlanamazsa, dava açılabilir. Arabuluculuğa başvurmak bir dava şartıdır. Arabuluculuğa başvurmadan dava açılması halinde dava usulden reddedilecektir. İşçi, söz konusu tazminat ve alacak taleplerine ilişkin olarak iş mahkemesinin bulunduğu yerdeki arabuluculuk bürosuna başvurarak arabuluculuk başvuru sürecini başlatabilir.
Tarafların dava şartı olan arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları halinde anlaşamadıklarına dair arabuluculuk son tutanağının düzenlenmesi ve bu tutanakla dava yoluna başvurmaları halinde işçilik alacakları dava sürecini başlatmış olurlar.
Genel olarak, istifa eden işçi işsizlik maaşı alamaz. Ancak, haklı bir nedenle istifa eden işçi, işsizlik maaşı alabilir. Haklı fesih durumunda, işçi İŞKUR’a başvurarak işsizlik maaşı talebinde bulunabilir. Bu süreç, işçinin SGK prim günlerine göre değerlendirilir.

Genel kural olarak, kendi isteğiyle işten ayrılan yani istifa eden işçi kıdem tazminatı alamaz. Ancak, istifa haklı bir nedene dayanıyorsa, işçi kıdem tazminatı alabilir.
İstifa eden bir işçinin tazminat alabilmesi için belirli şartlar vardır. Bu şartlar, işçinin iş sözleşmesini haklı bir nedenle feshetmesi durumunda ortaya çıkar. Haklı nedenler, iş kanununda belirtilen ve işçinin iş ilişkisini devam ettirmesini zorlaştıran durumlardır.
Eğer işten ayrılmak istiyor ve kıdem tazminatı almak istiyorsanız, öncelikle istifa nedeninizin haklı bir sebebe dayanması gerekmektedir. Haklı nedenler şunlar olabilir:
Bu gibi durumlarda, istifa dilekçenizde haklı nedeninizi açıkça belirtmeli ve gerekirse delillerle desteklemelisiniz. İşveren ödeme yapmazsa, arabulucuya başvurabilir ve anlaşma sağlanamazsa dava açabilirsiniz.
Kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin, normal şartlarda kıdem tazminatı hakkı olmaz. Ancak, kullanmadığı yıllık izin ücretlerini ve fazla mesai ücretlerini talep edebilir.
İş bırakmak isteyen işçi, öncelikle istifa nedenini netleştirmelidir. Eğer haklı bir nedeni varsa, bu durumu belirten bir istifa dilekçesi hazırlamalıdır. Dilekçede, kıdem tazminatı ve diğer haklarını talep ettiğini belirtmelidir.
İstifa ederken haklı sebepler, iş kanununda belirtilen ve işçinin iş ilişkisini sürdürmesini zorlaştıran durumlardır. Bu sebepler; sağlık sorunları, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık, zorlayıcı nedenler, ücretin ödenmemesi, mobbing, çalışma koşullarında esaslı değişiklikler ve cinsel taciz olarak özetlenebilir.
Tazminat alınabilecek haklı sebepler yukarıda belirtilmiştir. Özellikle işverenin kusuru, işçinin sağlığını tehlikeye atması, ahlak dışı davranışlar ve zorlayıcı nedenler tazminat almayı mümkün kılar.
Özel sektörde istifa etmek için yazılı bir dilekçe vermek gereklidir. Dilekçede istifa nedeni açıkça belirtilmelidir ve varsa deliller sunulmalıdır.
İstifa ederken dikkat edilmesi gerekenler:
İstifa, işçinin kendi iradesiyle işten ayrılmasıdır. İş sözleşmesinin feshi ise, işçi veya işveren tarafından iş ilişkisinin sona erdirilmesidir.
İstifa eden işçi ihbar tazminatı alamaz. İhbar tazminatı, işveren tarafından işten çıkarılan işçilere ödenir. Ancak, haksız yere istifa ettirilen veya haklı nedenle istifa eden işçiler mahkeme kararıyla ihbar tazminatı da alabilirler.
Evet, haklı bir sebeple istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir. Haklı nedenler; işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları, sağlık sorunları, zorlayıcı nedenler, ücretin ödenmemesi, mobbing, çalışma koşullarında esaslı değişiklikler ve cinsel taciz olarak özetlenebilir.
Evet, maaşı geç veya eksik ödenen işçi, bu durumu haklı fesih nedeni yaparak istifa edebilir ve kıdem tazminatı alabilir.
Evet, mobbing (psikolojik şiddet) nedeniyle istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir. Mobbing, işçinin çalışma koşullarını olumsuz etkileyen bir haklı fesih nedenidir.
Evet, işyerinde çalışma koşullarında esaslı değişiklikler yapılması, işçinin haklı nedenle istifa etmesine ve kıdem tazminatı almasına neden olabilir. Bu değişikliklerin işçinin rızası dışında yapılması gereklidir.
Evet, işverenin hakaretine maruz kalan işçi, bu durumu haklı fesih nedeni yaparak istifa edebilir ve kıdem tazminatı alabilir.
Evet, işçinin istifaya zorlanması durumunda (örneğin, mobbing yoluyla) kıdem tazminatı hakkı doğar. Yargı, bu tür durumlarda işçinin istifasının gerçek iradesini yansıtmadığını kabul eder.
İstifa eden işçinin noterden ihtarname çekme zorunluluğu yoktur. Ancak, haklı fesih durumunda, noterden ihtarname çekmek, işçinin haklılığını ispatlaması açısından önemlidir.
İstifa dilekçesi yazarken dikkat edilmesi gerekenler:
Evet, askerlik nedeniyle istifa eden erkek işçi kıdem tazminatı alabilir. Askerlik, haklı fesih nedenidir.
Evet, emeklilik nedeniyle işten ayrılan işçi kıdem tazminatı alabilir. Emeklilik, haklı fesih nedenidir.