Adresimiz
Havzan, Yeni Meram Cd. Arı Sitesi No:55/2 F Blok, 42140 Meram/Konya
İletişim Bilgilerimiz
Adresimiz
Havzan, Yeni Meram Cd. Arı Sitesi No:55/2 F Blok, 42140 Meram/Konya
İletişim Bilgilerimiz

Evlenme ehliyeti, kişinin evlilik bağının yasal olarak kurulması adına bulundurması gereken hukuki şartların taşınmasıdır. Evlenme engelleri ise, kişinin evlilik bağı kurması adına hukuki olarak yasaklanan hallerdir. Bu nedenler mutlak ve nispi olarak ikiye ayrılmaktadır.
Mutlak evlenme nedenlerinin varlığı evlilik bağını geçersiz kılmakta ve cezai yaptırımlara sebebiyet vermekte iken nispi evlenme nedenlerinde evlilik bağı geçersiz kılınmamakta ancak mahkeme tarafından iptal edilebilirlik ihtimaline sebebiyet vermektedir.
Evelenme ehliyeti ile belirlenen kanuni şartlar;
Türk Medeni Kanunu m. 124 gereğince evlilik bağını oluşturan taraflar arasında sahip olunması beklenen bu ehliyet türü gereği kişiler, on yedi yaşlarını doldurmuş olmalıdırlar. Ancak kanun, hâkimin olağanüstü durumlarda ve önemli sebep varlığında 16 yaşını doldurmuş kişilerin de evlenmesine, hâkimin gerekli görmesi takdirinde veli veya vasisi dinlenerek, karar verilmesine olanak tanımaktadır.
Evlenmek için kişinin bedenen ve zihnen belirli bir erginlik seviyesine gelmesi gerekir. Bu yetişkinlik düzeyi toplumun en temel yapı taşı olan aile kurumunun sağlıklı oluşmasının gerekliliği olup doğal olarak kamu düzenin bir parçası haline gelmiştir.
Olağan Evlenme Yaşı
Yukarıda bahsedildiği üzere olağan evlenme yaşı Türk Medeni Kanunu’nun 124. Maddesi gereği on yedi yaşının doldurulması olarak belirlenmiştir. Bu sebeple kişinin on sekizinci yılının içerisinde olması olağan evlenme yaşının şartıdır.
Henüz on yedi yaşını doldurmamış bireyler için kanun koyucu olağanüstü durumların bulunması şartı getirmiştir. Bu şarta göre, olağanüstü durumların varlığı hâkim tarafından belirlenirse, kişilerin yasal olarak evlenmesi mümkündür. Ancak kanun gereği hâkim de;
Eğer sayılan bu koşulların varlığı sağlanırsa, kişiler yetkili mahkeme olan yerleşim yeri aile mahkemelerinden evlenmelerini talep edebileceklerdir.
Olağanüstü sebeplerin ne olduğundan kanunda net olarak bahsedilmemiştir. Fakat içtihatlara göre erken yaşta hamilelik, evlendikten sonra evlilik yaşının daha küçük olduğu bir ülkeye gidecek olması gibi sebepler olağanüstü sayılmıştır.
Türk Medeni Kanunu madde 125’te kişilerin ayırt etme gücü olmadan evlenemeyeceklerini belirtmiştir. Bu yönden ayırt etme gücü, evlenme ehliyetini oluşturan şartlardan biridir ve tarafların evlilik için bu şartı taşımaları gerekmektedir.
Ayırt etme gücünden kasıt, kişinin akıl sağlığının yerinde olması ve evlenmenin sonuçlarını algılayabilecek bilince sahip olmasıdır.
Kanun koyucu ayırt etme gücünden yoksunluğu süresine göre ayrı ayrı hükümlere bağlamıştır. Buna göre;
Mutlak Butlanla geçersizlik halinde ilgisi olup olmayan herkes tarafından geçersizlik ve evliliğin iptali ileri sürülebilirken nispi butlanda ise sadece evliliğin diğer taraflarından biri iptalini isteyebilir.
Türk Medeni Kanunu monogam evlilik düzenini kabul etmektedir. Yani, kişi tek bir kişi ile evli olabilir. Madde 125’te bu durumun ayrıca altı çizilmiş olup bir an olsun eşlerden birinin evlenme sırasında başka bir kişi ile evlilik bağının olması durumunda yapılacak evliliğin mutlak butlanla sakat olacağı düzenlenmiştir. Bu durumda mevcut varlığını, evliliğin tarafı olmayan kişiler, kısaca herkes tarafından öne sürülebilir.
TMK madde 129 hükmünde hangi kişiler arasında evlilik bağı kurulamayacağı sayılmıştır. Buna göre aşağıda sayılan kişiler birbirleri ile evlenemezler:
Ancak pek tabii kanun maddesinde sayılmasa da aynı cinsiyete sahip iki birey birbirleriyle evlenemezler.
Bu engellerin birinin dahi bulunması evlilik birliğinin tamamen geçersiz olmasına sebebiyet vermektedir.
Bu engellerin varlığı evlilik için engel olmamakla beraber mahkeme tarafından tespit edildiğinde evliliğin iptaline sebebiyet verebilmektedir.
Kan bağına dayalı evlenme engelleri, kanun gereği akrabalık ilişkisine sahip bireylerin birbiri ile evlenemeyecekleri hallerdir. Türk Medeni Kanunu bazı akrabalık ilişkisi bulunan bireylerin birbiri ile evlenmelerini kesin olarak yasaklamıştır.
Anne ve baba çocuklarıyla, babaanne/anneanne ve dedeler torunlarıyla, evlat edinen evlatlığı ile evlenemez.
Öz ve üvey kardeş, anne ve babalarının birisinin aynı olan kardeşler birbirleriyle evelenemezler.
Bu yasak kişinin hem anne tarafı akrabaları olan dayı ve teyze, hem de baba tarafı akrabaları olan amca ve halası için de geçerli olup bu kişilerin yeğenleriyle olan evliliğini yasaklar.
Evlatlık kan bağı olmasa bile evlat edinenin mirasçısı olup biyolojik çocukları gibi yasal haklara sahip olur. Evlatlık durumundaki evlenme engelleri kanununda ayrıca belirtilmiştir. Evlat edinen ile evlatlık arasındaki evlilik yasağı gereği bu kişiler evlatlık ilişkisi sona erse bile birbiri ile evlenemezler.
Kişi, yaptığı hukuki işlemin geçerli olabilmesi adına zihniyle doğruyu yanlıştan ayırt edebilmeli ve hukuksal sonuçların öngörebilmelidir. Toplumun temel yapı taşı olan ailenin sağlıklı bir şekilde kurulması adına bireyler evliliğin sorumluluklarının farkında olmadırlar.
Nitekim sürekli ve iyileşmesi mümkün olmayan akıl hastalıkları kanunen evlenmeye kesin engel teşkil etmektedir. Bunlar şizofreni, derin zihinsel engellilik gibi hastalıklardır.
Bu sebeple akıl hastalığına sahip bireylerden evlenmeleri için resmi sağlık raporu almaları şartı konulmuştur. Ayrıca nüfus müdürlüğü veya evlenme daireleri de şüpheli durumlarda bu raporun alınmasını talep edebilir.
Eğer kişi evlilik bağı kurulurken akıl hastalığı durumunu bilmiyor veya bilerek saklamışsa evliliğin iptali gündeme gelecektir.
Resmi nikah şartları evlenme ehliyeti olan yaş ve ayırt etme gücü ile evlenme engellerinin bulunmamasıdır. Bu şartlara haiz olan Türk bireyler nikah başvurusu için gerekli belgeler ile evlenme dairelerine başvurup nikah tarihini alırlar.
Resmi nikah, yetkili memur tarafından kıyılmalıdır. Tarafların rızası dahilindeki bu nikaha en az iki kişi şahitlik etmelidir. Yetkili memur tarafından kıyılmayan nikah, hukuki olarak geçersiz olacaktır.
Resmi nikah olmadan yapılan herhangi bir evlilik hukuken geçerli sayılmamaktadır. Yani bir evliliğin hukuken geçerliliğini sadece resmi nikah sağlar. Bu sebeple dini nikah hiçbir hukuki değer taşımamaktadır.
Bununla beraber Türk Medeni Kanunu m. 143 gereği aile cüzdanı olmadan evlenmenin dini töreni yapılması yasaklanmıştır. Görülmektedir ki resmi nikah kıyılmadan dini nikah kıyılamayacaktır. Ancak 27 Mayıs 2015 tarihinde AYM, TCK m. 230/5-6. Fıkralarını iptal ederek bu yasağın cezai yaptırımını ortadan kaldırmıştır. Sonuç olarak yasak devam etmektedir fakat herhangi bir cezai yaptırımı yoktur. Dini nikahın hukukumuzda bir geçerliliği yoktur.
Evlenme başvurusu için öncelikle başvurunun nereye yapılacağını seçmek gerekecektir. Evlenme başvurusu için belediyelere veya evlendirme dairelerine başvuru yapılabilir. Bunun için ikamet edilen şehirde yer alan evlendirme dairesi veya belediyeye başvurma zorunluluğu yoktur. Evlenmenin nerede gerçekleşmesi isteniyorsa orada başvuru yapılabilir. Ayrıca belirtmek gerekir ki Yabancıların evlilik işlemleri için konsolosluklara başvuru yapılmaktadır. Aşağıda bahsedilecek olan gerekli belgelerle birlikte belediye veya evlendirme dairelerine başvuru yapılır yahut kişi yabancıysa belgelerle birlikte konsolosluklara başvuru yapılabilir.
Ardından belgeler kontrol edilir. Gerekli belgelerden biri olan evlenme ehliyet belgesi için ayrıca E-devletten de başvuru yapılabilir. Gerekli kan testi ve evlenme engelinin bulunup bulunmadığının tespitinin ardından nikah için bir gün geçilmesi gerekir.
Resmi nikah şartları; evlenme ehliyeti yani yaş ve ayırt etme gücü ile, evlenme engellerinin bulunmamasıdır. Bu şartlara sahip olan Türk bireyler nikah başvurusu için gerekli belgeler olan;
Yabancıların evlenmesi için gerekli belgeler ise şunlardır;
Resmi nikah, evliliğin hukuken geçerli olmasını sağlayan tek nikah türüdür. Ancak resmi nikah başvurusu için tarafların sağlık raporu alması zorunludur. Bu rapor toplumu oluşturan ailenin sağlıklı biçimde kurulması için elzemdir.
Bu sağlık raporu; aile sağlık merkezlerinden, devlet hastanelerinden ve belediyelerin anlaşmalı sağlık birimlerinden alınabilmektedir. Alınan bu rapor ilgili başvuru dairesine teslim edilir.
Yabancı gerçek kişiler, Türkiye sınırları içerisinde iken pek tabii evlenebileceklerdir. Ancak bu kişiler için de;
Bu şartları taşıyan yabancılar gerekli belgeler olan;
Bunlarla beraber iki yabancı aynı ülke vatandaşı iseler kendi konsolosluklarında evlenebilirler ancak bu evliliği nüfus müdürlüğüne bildirmelidirler.
Mülteci veya vatansız kişiler ise BM Mülteciler Yüksek Komiserliği veya Türkiye Göç İdaresi’nden alınan resmi kimlik belgesi ile evlenebilirler.
Yabancı ülkede yapılan evliliklerin Türkiye’de tanınması, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku (MÖHUK) kuralları çerçevesinde belirli koşullara bağlıdır. MÖHUK, yabancı ülkelerin hukuk sistemlerine ve uluslararası ilişkilerdeki düzenlemelere göre, evliliklerin tanınmasını sağlar. Nitekim sitemizde bulunan Tanıma Ve Tenfiz Davası başlıklı yazı ile daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
| Kriter | Açıklama |
| 1. Evliliğin Yapıldığı Ülkenin Hukukuna Uygunluk | Yabancı bir ülkede yapılan evliliğin, o ülkenin hukukuna uygun olması gerekir. Yani, o ülkenin kanunları doğrultusunda evlenilmiş olmalıdır. |
| 2. Türk Kamu Düzenine Aykırılık | Yabancı ülkede yapılan evlilik, Türk kamu düzenine aykırı olamaz (örneğin, yakın akraba evliliği, çok eşlilik). |
| 3. Evlilik Belgelerinin Tanınması | Yabancı evlilik belgesinin apostil ile onaylanması veya yeminli tercüman tarafından Türkçeye çevrilmesi gereklidir. |
| 4. Uluslararası Sözleşmeler | Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler kapsamında, bazı ülkelerde yapılan evlilikler, karşılıklı olarak tanınır ve geçerli olur. |
Evlilik için yaş şartına takılanlar, 16 yaşını doldurmuş ancak evlenme yaşını tamamlamamış bir birey, olağanüstü bir durum varsa, aile mahkemesine başvurabilir.
Eğer kişi geçici akıl hastalığı nedeniyle evlenmeye uygun değilse, sağlık raporu alarak, akıl sağlığı durumunun geçici olduğunu ve evlenmeye engel olmadığını belgelendirmelidir.
Eğer kişi, daha önce evli olduğu biriyle hâlâ resmi olarak boşanmadıysa, bu evliliğin geçerli olmadığı için yeni bir evlilik yapılması mümkün değildir. Burada dikkat edilmesi gerekilen boşanmanın kesinleşmesinin gerekmesidir. Yani mahkemenin verdiği kararın istinaf veya temyize gitmiş olması halinde karar henüz kesinleşmiş sayılmamaktadır.
İşlemler; gerekli belgelerin eksiksiz ve düzenli hazırlanarak yetkili resmî kurumlara iletilmesinden sonra işleyişin yoğunluğuna göre birkaç hafta içerisinde tamamlanır. Ancak burada resmî kurumların iş yükünü, başvuru yoğunluğunu göz önünde bulundurmak şüphesiz ki tarafların yararına olacaktır. Fakat ortalama olarak 1-7 gün gibi bir süreçle karşılaşılabilir.
Taraflardan her biri memurun ret kararına karşı mahkemeye başvurabilmektedir. İtiraz incelenerek kesin karara bağlanır. Ancak mutlak butlan yani kesin evlilik engellerinden birinin bulunması halinde yargılama artık basit yargılama usulü ile devam edecektir. Bu yargılamada ise evlenmek isteyen çift, butlan sebebinin olmadığını ispatlamaya çalışacaktır.
Evlenme başvurusu, çiftlerin ikamet ettikleri yerleşim yeri nüfus müdürlüğüne veya evlendirme dairesine yapılır. Ancak, ikamet edilen şehirde değil de başka bir şehirde başvuru yapılması mümkün olacaktır. Evlenmek isteyen çiftin evlenmek istediği yerde nikah başvurusu yapması mümkündür.

Evlenme ehliyeti, bir kişinin hukuken geçerli bir evlilik yapabilmesi için en az 17 yaşında olmayı, akıl sağlığı yerinde olmayı, yakın hısımlık ilişkisi bulunmamayı önceki evliliğin sona ermiş olmasını ve kadınlar için boşanma sonrası 300 gün bekleme süresini tamamlaması gibi yasal şartlardır.
Türkiye’de evlenme yaşı, Türk Medeni Kanunu’na göre 17 yaştır. Fakat olağanüstü sebeplerin varlığı halinde 16 yaşında evlenmek mümkündür.
Türkiye’de 17 yaşında evlenmek mümkündür, ancak bu durumda velinin veya vasisinin rızası alınmalıdır.
Olağanüstü şartların varlığı olmalı ve mahkemece izin alınmalıdır. Bu sebeplere örnek olarak 16 yaşında hamilelik, evlilikten sonra evlenme yaşına uygun bir ülkeye taşınması gibi durumlar verilebilir.
Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi bir sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler. Zira evlenme anında kişinin yapmış olduğu işlemi anlama kapasitesine sahip olması gerekir.
Evlenme engeli olan üç grup, kan hısımlığı (üstsoy-altsoy, kardeşler ve yakın akrabalar arasında evlenme yasağı), kayın hısımlığı (eşin yakın akrabalarıyla evlenme yasağı) ve akıl sağlığı (akıl sağlığı yerinde olmayan kişilerin sağlık raporu almadıkça evlenememesi) dır.
Evlilik başvurusu, taraflardan birinin evli olması, evlenme ehliyetine sahip olmaması, akıl sağlığına ilişkin sorunlar veya yakın hısımlık ilişkisi gibi yasal engeller bulunduğunda reddedilir.
Resmi nikah olmadan dini nikah yapılamaz, çünkü Türk hukuku sadece resmi nikahı geçerli sayar.
Sağlık raporu alınmadan evlilik yapılamaz. Nikah başvurusunun şartlarından biri de evliliğe uygun olduğunu gösteren bir sağlık raporudur.
Kan bağı, kayın hısımlığı ve akıl sağlığı yerinde olmayan kişiler arasındaki evlilikler yasaktır.
Üvey kardeşler arasında evlenmeyi engel bir durum yoktur. Dolayısıyla üvey kardeşlerin evlenmesi mümkündür.
Kanun, evlat edinen ile evlatlığın evlenmesini çok kesin bir dille yasaklamıştır. Evlat edinen ile evlatlık kesin olarak evlenemez. Aralarında evlenme yasağı vardır.
Yabancı uyruklu biriyle evlenmek için, yabancı uyruklunun kimlik bilgileri ve resmi evlenme belgeleri gereklidir.
Yabancıların evlenebilmesi için pasaport, bekarlık belgesi, ikamet belgesi ve gerekli çeviriler gereklidir.
Resmi nikah yapılmadan yapılan evlilik geçerli sayılmaz.
Nikah başvurusu, ikamet edilen belediyenin evlendirme dairesine yapılır.
Nikah başvurusu genellikle 1-7 gün içinde sonuçlanır.
Evet, eşlerden biri başvuruyu yapabilir, ancak diğerinin de nikah günü katılması gerekir.
Nikah ücreti, belediyeye bağlı olarak değişir, hafta içi fiyatlandırması ortalama 1500-2000 TL arası iken hafta sonu ücretlendirmesi 2000-3000 TL arasında değişmektedir.
Nikah töreni belediye evlendirme dairesi veya belirli yerlerde yapılabilir.
Belediye nikahı, yetkili bir memur tarafından şahitler eşliğinde kıyılır.
Evet, müftülükler de belirli şartlar altında nikah kıyabilir. 2017’den itibaren müftülüklere nikah kıyma yetkisi verilmiştir.
Evlilik sözleşmesi, eşler arasında mal paylaşımı ve haklar konusunda anlaşma yapılan yazılı bir belgedir.
Hayır, evlilik sözleşmesi yapmak zorunlu değildir, ancak mal paylaşımı ve diğer haklar için önerilebilir. Mal paylaşımı yapmak, olası bir boşanma sonucunda tarafların durumunun daha belirgin olmasını sağlar.
Nikah iptali davası, aile mahkemesinde açılır ve geçerli bir sebep gösterilmelidir. Bu sebeplere örnek olarak aralarında bir evlenme yasağının bulunması verilebilir.
Başvuru reddedildiğinde, gerekçeler öğrenilerek mahkemeye başvurulabilir.
Akrabalar arasında belirli derecelerde evlenmek yasaktır (kan bağı olanlar arasında).
Boşanmış kişi, boşanma sonrası 300 gün bekleme süresi tamamlandığında evlenebilir. Fakat gebe olmadığını mahkemeye ispat ederek 300 gün bekleme süresi bitmeden yeniden evlenmek mümkündür.
Evliliğe itiraz hakkı, aile üyeleri, savcılar veya ilgili kişiler tarafından kullanılabilir.
Evlenme engeli bulunan kişi, mahkemeye başvurabilir, ancak mahkeme engeli kaldırmazsa evlilik geçerli sayılmaz.
Nikah şahidi olmak için, 18 yaşını doldurmuş, ayırt etme gücüne sahip ve şahitlik yapacağı kişiyi tanıyor olması gerekir.
En az iki şahit gereklidir. Uygulamada genellikle 2-4 şahit gerekmektedir.
Nikah kıyıldıktan sonra iptal edilebilir, ancak geçerli bir sebep olmalıdır.
Resmi nikah kıyılmadan çocuk sahibi olmak suç değildir.
Evlenme teklifi, hukuki bağlayıcılığı olmayan bir jesttir.
Soyadı değişikliği için nüfus müdürlüğüne başvurulmalıdır.
İki farklı ülkede yaşayan çiftler, her iki ülkenin evlenme prosedürlerine uyarak evlenebilirler.
Yurt dışında yapılan evlilik, Türk mevzuatına aykırı olmamak koşuluyla geçerlidir.
Nikah kıyıldıktan sonra, taraflar evlilikten vazgeçemez, ancak iptal davası açılabilir. Yahut bir süre sonra boşanma davası açabilirler.
Evlenme ehliyeti, genel olarak mahkemeye başvurulmadan sağlanır, ancak özel durumlarda mahkeme başvurusu gerekebilir.
Bekarlık belgesi, kişinin evlenmemiş olduğunu gösteren resmî belgedir.
Bekarlık belgesi, ilgili kişinin ikametgahının bulunduğu nüfus müdürlüğünden alınır.
Evet, evlenme işlemleri için çiftlerin birlikte olması gereklidir.