ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI

Anlaşmalı boşanma davası, tarafların ortak iradeleri ile boşanmanın tüm sonuçları üzerinde anlaştıkları, taraflar arasında herhangi bir çekişmenin olmadığı boşanma türüdür. Tarafların anlaşmalı boşanma davası açabilmeleri için ilk ve en temel şart; ortak bir anlaşma protokolü üzerinde mutabık kalmalarıdır. Anlaşmalı boşanma davası bu bağlamda Türk Medeni Kanunu uyarınca bazı şartlara bağlanmıştır. Anlaşmalı boşanma davasını diğer boşanma türlerinden ayıran da kanunda belirtilen bu şartlardır.

İçindekiler

Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni kanunun 166. maddesinde “Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir.” Şeklinde düzenlenme alanı bulmuştur.

Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere, Anlaşmalı boşanma davası açmaya karar veren tarafların mutlaka en az 1 yıl süre ile evli kalmış olmaları gerekmektedir. Kanun metninde belirtilen bu bir yıllık süre; Taraflar evli oldukları sürede evlilik birliğini tesis etmemiş olsalar dahi resmi nikah tarihi ile anlaşmalı boşanma tarihi arasında 1 yıl geçmiş olması gerekmektedir.

Anlaşmalı boşanma davası süreci tamamıyla tarafların iradeleri ile yönetilirken çekişmeli boşanma davasında durum böyle değildir. Çekişmeli boşanma davasında taraflar hâkimin kararıyla bağlıdır.

ANLAŞMALI BOŞANMA NEDİR?

Türk Medeni Kanunu uyarınca anlaşmalı boşanma davası nedir diye düşünecek olursak; Anlaşmalı boşanma, tarafların boşanma ve ferileri hakkında ortak bir kararda mutabık kalarak evlilik birliğini sona erdirmeleri olarak açıklanabilir. Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş olan boşanma türlerinden biridir. Taraflar anlaşmalı boşanmaya karar verdiklerinde Türk Medeni Kanunu uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını kabul etmiş sayılmaktadırlar. Anlaşmalı boşanma davası diğer dava türlerinden farklılık göstermektedir. Bu farklar;

Anlaşma boşanma davası açılabilmesi için tarafların en az 1 yıl evlilik birliğini sürdürmüş olmaları gerekmektedir. Bu şart sadece anlaşmalı boşanma davasında gözetilmektedir. Çekişmeli boşanma davasında tarafların en az 1 yıl evli kalmış olmaları şartı aranmamaktadır.
Diğer bir şart ise tarafların evlilik birliğinin ortaya çıkardığı tüm hususlarda anlaşmaya varmış olmaları gerekmektedir. Özetle tarafların sadece boşanmayı istemeleri yeterli değildir. Tarafların boşanma, birbirlerine ödeyecekleri yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, maddi ve manevi tazminatlar, eğer varsa müşterek çocuk/çocukların velayetinin kimde olacağı, çocuklara ödenecek nafaka tutarları, müşterek çocuklarla kişisel ilişki kurulmasının detayları ile diğer tüm feriler hususunda anlaşmaya varmış olmaları gerekmektedir. Aksi halde, hâkim tarafların anlaşmalı boşanma davalarını reddetmektedir.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASININ ŞARTLARI

Anlaşmalı boşanma davası Türk Medeni Kanunu 166/3 maddesinde düzenlenmiştir. Madde metnine göre Anlaşmalı boşanma davasının şartları şu şekilde sayılmıştır;

Evlilik birliğinin en az 1 yıl sürmüş olması gerekmektedir.

Tarafların anlaşmalı boşanabilmeleri için evlilik birliği en az 1 yıl süre ile devam etmiş olmalıdır. Kanunda bahsedilen bu 1 yıllık sürede tarafların gerçekten evlilik birliğinin gerektirdiği ortak hayat tesis edip etmedikleri veya aynı evde birlikte yaşamaları şart değildir. Bahsedilen şart sadece tarafların resmi nikah tarihi ile boşanma davasının açıldığı tarih arasında en az 1 yıl olmasıdır. Bu şartın sağlanıp sağlanmadığı hususu hâkim tarafından resen gözetilmektedir. Çünkü bahsedilen şart hak doğurucu süre olup Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında hâkimin kendiliğinden araştırıp, resen dikkat etmesi gereken unsurlardandır.

Boşanma davasını eşlerin ortak bir kararla birlikte açmaları veya eşlerden birinin açtığı çekişmeli boşanma davasını diğer tarafın kabul etmesi gerekmektedir.

Taraflar ortak karar vererek boşanmayı talep edebilecekleri gibi diğer tarafın açmış olduğu davayı hakim huzurunda kabul ederek de anlaşmalı boşanabilirler. Bu durumda her iki halde de ortaya çıkan sonuç anlaşmalı boşanma hükümlerini kapsamaktadır. Özetle tarafların anlaşma boşanma davasını birlikte açmadan da diğer tarafın davasını kabul ederek anlaşmalı boşanmaları mümkündür.

Hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi gerekmektedir.

Açılan anlaşmalı boşanma davasında taraflar avukat ile temsil edilseler dahi anlaşmalı boşanabilmeleri için mahkemede bizzat hazır bulunarak boşanmak istediklerini özgür iradeleriyle açıkça ifade etmeleri gerekmektedir. Bu husus kanunda düzenlenen zorunlu unsurlardandır. Bu şart sağlanmadığı takdirde hâkim tarafların boşanmalarına karar veremez. Davacı veya davalı taraf yurtdışında olsa dahi taraf vekillerinin beyanı ile anlaşmalı boşanmaya karar verilmez. Eşlerin mutlaka kendi hür iradeleri ile boşanmak istediklerini beyan etmeleri gerekmektedir.

Hakim, tarafların boşanmalarının mali sonuçlarına ve varsa çocukların durumuna ilişkin düzenlemeleri uygun bulmalıdır.

Anlaşmalı boşanma davası açılırken taraflar ortak bir protokol üzerinde anlaşmaktadırlar. Dava açıldığında ise hâkim bu anlaşma protokolünün uygun olup olmadığına kendisi karar vermektedir. Hâkim, tarafların ve varsa müşterek çocukların menfaati için hazırlanan boşanma protokolünü gerekli bulursa onaylar aksi halde protokolde değişiklikler ve düzenlemeler yapabilmektedir.

Tarafların boşanmanın mali sonuçları hususunda anlaşmaları:

Taraflar Anlaşmalı boşanmaya karar verdiklerinde boşanmanın mali sonuçları hakkında taraflarca hazırlanacak olan mali anlaşma protokolü düzenlenmesi ve bu düzenlenen mali anlaşma protokolünün mahkemeye sunulması zorunludur. Bu mali hususlar üzerinde anlaşma protokolü düzenlenmesindeki temel amaç tarafların mali güçlüğe düşmelerini engellemeye ve sırf boşanmak için kendi hayatlarını çekilemez hale getirmelerini önlemeye yönelik alınmış bir önlemdir. Bu nedenle hâkimin taraflarca hazırlanan mali anlaşma protokolüne onay vermesi son derece önem arz etmektedir. Hâkim tarafların menfaatlerini gözeterek protokolde değişiklikler yaparak hakkaniyete uygun mali şartları belirleyebilmekte ve kalıcı dengeyi tesis edebilmektedir.

Çocukların durumuna ilişkin düzenlemeler hususunda anlaşmaya varılması:

Taraflar boşanma davası açtıklarında anlaşma protokolünde müşterek çocukların velayeti, diğer eş ile olan kişisel ilişkiyi ve çocuklara ödenecek olan nafaka hususunda da serbestçe anlaşmaya varabilmektedirler. Fakat bu anlaşmaya hâkimin onay vermesi gerekmektedir. Aksi halde hâkim bu hususta gerekli düzenlemeler yaparak hakkaniyeti tesis edebilmektedir. Tarafların anlaşma protokolünde sadece müşterek çocuk ile velayet ve kişisel ilişki kurulmasını belirlemeleri yeterli değildir. Kişisel ilişkinin sürelerini de açıkça belirtmeleri gerekmektedir. Hazırlanan bu anlaşma protokolünde eksik düzenlemeler olması halinde hâkim tarafından gerekli düzenlemeler yapılabilmektedir.

ANLAŞMALI BOŞANMA İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Tarafların anlaşmalı şekilde boşanabilmeleri için mahkemeye bazı evrakları sunmaları gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma davası için mahkemeye sunulması gereken evrak şu şekildedir:

Tarafların kimlik belgeleri
Taraflarca ıslak imzalanmış boşanma dilekçeleri
Mal paylaşımını veya devir işlemlerine ait belgeler
Müşterek çocuk/çocuklara ait kimlik belgeleri
Tarafların kendi aralarında yaptıkları ve imzaladıkları anlaşma protokolü
Anlaşma protokolünde bahsedilen ve paylaşım yapılması kararlaştırılan tüm taşınmazlara ait resmi evraklar

ANLAŞMALI BOŞANMA SÜRECİ NASIL İLERLER?

Taraflar anlaşmalı boşanmaya karar verdiklerinde anlaşmalı boşanabilmeleri için bazı adımları takip etmeleri gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma sürecinin işleyişi şu şekildedir;

Öncelikle taraflarca anlaşmalı boşanma kararı alındıktan sonra boşanma ve boşanmanın feri niteliğindeki tüm hususları belirledikleri anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlanması gerekmektedir.
Taraflarca imzalanan bu protokol ile birlikte ıslak imzalı dava dilekçesi hazırlanarak boşanma davası açılır ve duruşma için gün alınır.
Duruşma gününde orada bulunması gereken taraflar mahkemede hakim huzurunda boşanmak istediklerini hür iradeleri ile ifade ettikleri ve hazırladıkları anlaşma protokolündeki imzalarını ikrar ettikleri takdirde mahkemece anlaşmalı boşanmaya karar verilir.
Mahkemece gerekçeli karar yazılır ve taraflara tebliğ edilir.
Tebliğ edilen boşanma kararına herhangi bir itiraz edilmeden kesinleştirilir.
Kesinleşen bu boşanma kararı neticesinde mahkemece bu karar nüfus müdürlüğüne gönderilir ve boşanma gerçekleşmiş olur

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ NEDİR?

Anlaşma protokolü; boşanmayı isteyen tarafların dava neticesinde kabul ettikleri tüm hususları içeren tutanaktır. Protokolün yazılı olarak hazırlanması kuraldır.

Anlaşmalı boşanma protokolünde tarafların boşanma ve boşanmanın tüm ferileri hakkında mutabık kalmış olmaları gerekmektedir.

Anlaşma Protokolünde bulunması gereken unsurları şu şekilde sıralayabiliriz;

Müşterek çocuk varsa velayeti kimin alacağını,
Velayeti almayan tarafın müşterek çocukla ne zaman ve ne sıklıkla kişisel ilişki kurabileceği,
Müşterek çocuğa ödenecek olan nafaka miktarları,
Taraflar arasında ödenecek olan tazminat ve nafaka tutarları ve boşanmanın tüm sonuçları kapsamlı bir şekilde açıklanmalıdır.

Özetle taraflar anlaşmalı boşanırken boşanmanın tüm sonuçlarını gözetmeleri ve evlilik birliği içerisindeki her konuda ortak bir karar aldıkları anlaşma protokolü hazırlamaları gerekmektedir.

Hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolünün taraflar tarafından ıslak imzalı şekilde imzalanması ve duruşmada hâkim huzurunda açıklanması gerekmektedir.

ANLAŞMA PROTOKOLÜ NASIL HAZIRLANIR?

Tarafların anlaşmalı boşanabilmeleri için, usulüne uygun bir anlaşma protokolü hazırlanması gerekmektedir. Taraflarca anlaşma protokolünde boşanmanın tüm ferileri hakkındaki hususlar detaylı bir şekilde açıklanmalıdır. Anlaşma protokolünde;

Taraflar arasında ödenecek nafaka ve tazminat miktarları,
Mal paylaşımı,
Ziynet eşyalarının ve ev eşyalarının paylaşımı,
Müşterek çocuk hakkında velayeti hangi tarafın alacağı,
Velayet almayan diğer tarafın müşterek çocukla kuracağı kişisel ilişkinin süresi ve tarihleri,
Müşterek çocuğa ödenecek olan nafaka miktarları,

Gibi boşanmanın tüm hukuki sonuçları anlaşmalı boşanma protokolünde belirtilmiş olmalıdır.

Taraflarca anlaşmalı boşanma protokolü hazırlandıktan sonra, tutanağın ad soyad ve imzaları ile mahkemeye teslim edilmesi gerekmektedir. Aksi halde anlaşma protokolü hüküm doğurmayacaktır.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI NE KADAR SÜRER?

Anlaşmalı boşanma davası genellikle tek celsede sonuçlanır. Bu noktada anlaşmalı boşanma davası ne kadar sürer diye soracak olursak; mahkemelerin yoğunluğuna ve ilden ile değişebilmekle birlikte genellikle boşanma davası için 1 hafta ile 4 hafta arasında gün verilir ve usulüne uygun ilk duruşmada tarafların boşanmalarına karar verilir. Özetle; anlaşmalı boşanma davası tek duruşmada biten, maksimum 1 ay içerisinde sonuçlanan bir dava türüdür.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI MAHKEME HARÇ VE MASRAFLARI NEDİR?

Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için mahkemeye 2025 yılı için; 427,60 TL başvurma harcı ve 427,60 TL peşin harç ödenmesi gerekmektedir. Buna ek olarak mahkemeye 1.500,00 TL gider avansı da ödenmesi gerekmektedir. Taraflar bu harçları ödemekten kaçındıkları takdirde Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında dava açılmamış sayılır.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA NAFAKA NASIL BELİRLENİR?

Taraflar anlaşmalı boşanma davasında, anlaşma protokolü ile 4 çeşit nafaka türünde anlaşabilirler. Bu nafaka türleri şunlardır;

Yoksulluk nafakası, boşanma sonucunda yoksulluğa düşecek olan tarafa, diğer tarafın daha az kusurlu veya eşit derecede kusurlu olmaması şartıyla ödenen bir mali destektir.
İştirak nafakası, çocuğun velayeti kendisine bırakılmayan tarafın, çocuğun bakım ve eğitim giderleri için ödediği nafakadır.
Tedbir nafakası ise boşanma veya ayrılık davası devam ederken, eşlerden birine veya çocuklara geçici olarak ödenen nafaka türüdür.
Yardım nafakası ise yoksulluk çeken altsoy, üstsoy veya kardeşlere ödenir.

Taraflarca anlaşmalı boşanma davasında nafakanın nasıl belirleneceği hususunda uyulması gereken zorunlu kurallar bulunmamaktadır. Anlaşma protokolü ile nafaka miktarının belirlenmesi tamamıyla taraf iradeleri ile gerçekleşmektedir. Fakat mahkemece hakkaniyet gereği anlaşma tutanağında değişiklikler yapılması mümkündür.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA MAL PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?

Anlaşmalı boşanma davasında mal paylaşımı anlaşma protokolü ile yapılmaktadır. Taraflar arasında düzenlenen bu anlaşma protokolü ile eşlerin evlilik birliği içerisinde edindikleri mallar hakkındaki dağıtım ve paylaşımın nasıl yapılacağı hususunu kapsamlı bir şekilde açıklanmaktadır. Taraflar anlaşmalı boşanma davasında mal paylaşımı yaparken, ortak taşınmazları hür iradeleri ile istedikleri şekilde paylaşabilirler. Bu paylaşımda eşlerin mal varlıklarının eşit değerde olması ya da olmaması herhangi bir sonuç doğurmaz. Taraflardan biri dilerse anlaşmalı boşanma mali protokolü ile mal paylaşımına ilişkin tüm haklarından feragat edebilir. Feragat beyanının hüküm doğurabilmesi için protokolde açıkça yazılması ve anlaşma protokolünün imzalanması gerekmektedir.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA ÇOCUKLARIN VELAYETİ VE GÖRÜŞ GÜNLERİ NEDİR?

Anlaşmalı boşanma davasında çocukların velayeti ve görüş günleri anlaşma protokolünde açıkça kararlaştırılmış olmalıdır. Taraflar bu görüş günlerini ve görüşmelerin sıklığını tamamıyla kendi iradeleriyle belirleyebilmektedirler. Eğer hazırlanan protokol sonucunda çocuğun sağlığı ve gelişimini olumsuz yönde etkilenecekse hâkimin protokole müdahale ederek velayeti almayan tarafla olan kişisel ilişkinin düzenlenmesine müdahale edebilmesi mümkündür.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT NASIL BELİRLENİR?

Taraflar anlaşmalı boşanma davasında maddi ve manevi tazminat taleplerinde bulunabilirler. Tarafların tazminat talebinde bulunabilmeleri için anlaşma protokolüyle ortak bir kararda mutabık kalmaları gerekmektedir. Bu husus anlaşmalı boşanma davasının zorunlu unsurlarından birisidir. Taraflar tazminat miktarlarını kendi iradeleriyle belirleyebilirler. Eğer taraflar ödenecek nafaka miktarlarını belirlerken diğer eşe hayatı zorlaştıracak seviyede bir tazminat miktarında anlaşmaya varırlarsa hâkim hakkaniyeti tesis edebilmek için tazminat miktarında düzenlemeler yapabilmektedir. Ayrıca anlaşmalı boşanma davasında karar verildikten sonra taraflar artık tazminat talebinde bulunamazlar.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA EV EŞYALARININ PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?

Anlaşmalı boşanma davasında, ev eşyalarının paylaşımı hususunda taraflar aralarında anlaşarak ortak bir boşanma protokolü düzenlemektedirler. Taraflar ev eşyalarının kimde kalacağı hususunu anlaşma protokolünde belirleyerek mahkemeye sunarlar. Mahkemece hazırlanan protokolün hakkaniyete ve hukuka aykırı olması halinde hakim tarafından protokolde adil bir düzenleme ve değişiklikler yapılabilir.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA ZİYNET EŞYALARI

Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için hazırlanan anlaşma protokolünde boşanmanın tüm sonuçları ile ilgili kapsamlı açıklamalar yapılması gerekmektedir. Anlaşma protokolünde açıklanması gereken hususlardan birisi ise anlaşmalı boşanma davasında ziynet eşyalarının kime ait olacağı hususudur. Anlaşmalı boşanma davasında taraflar ziynet eşyalarının kimde kalacağına kendi hür iradeleriyle anlaşmalı boşanma protokolü düzenleyerek karar verirler. Taraflar anlaşmalı boşanma protokolü ile ziynet eşyalarını paylaşamazlarsa Yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre ziynet eşyalarının kadına bırakılması gerekmektedir. Bu durumda ziynet eşyalar düğün sırasında kime takılmış olursa olsun anlaşma boşanma protokolünde aksini düzenleyen bir hüküm olmadığı takdirde bütün ziynet eşyalar kadının kabul edilmektedir.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI REDDEDİLİRSE NE OLUR?

Tarafların anlaşmalı boşanma davasında boşanmanın sonuçları hususunda mutabık olmamaları halinde mahkemece anlaşmalı boşanma davası reddedilmektedir. Bu noktada ise anlaşmalı boşanma davası reddedilirse ne olur sorusu akla gelmektedir. Bu soruyu şu şekilde cevaplamak mümkündür. Şöyle ki; Mahkemece anlaşmalı boşanma davası reddedildiğinde dava çekişmeli boşanma davasına dönüşmektedir. Bu durumda anlaşmalı boşanma davası, çekişmeli boşanma davasına dönüştüğünden dolayı taraflar boşanma davasının şartlarını kendileri belirleyemezler. Ayrıca taraflar boşanma nedeni olarak gösterdikleri hususlara ilişkin delillerini ve tanıklarını mahkemeye bildirmek, celp edilmesi istenen deliller için mahkemeden talepte bulunmak zorunda kalacaklardır.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME NERSİDİR?

4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş Görev ve Yargılama Usullerine dair kanuna göre anlaşmalı boşanma davasında görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Aile mahkemesi olmayan yerlerde ise bu davada Aile mahkemesi sıfatı ile Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Anlaşmalı boşanma davasında yetkili mahkeme ise Türk Medeni Kanunu madde 168’e göre eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa 6 aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Burada bahsedilen yetki kesin yetki olmamakla beraber taraflar istedikleri yerde boşanma davasını açabilmektedirler.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI KARARININ KESİNLEŞMESİ

Türk Medeni kanunu kapsamında Anlaşmalı boşanma sürecini şu şekilde sıralayabiliriz;

Anlaşmalı boşanma davası açılırken ilgili Aile mahkemesi kaleminden duruşma için gün alınır. İlden ile değişebilmekle birlikte Aile mahkemesi kalemleri genellikle 1 ile 4 hafta arasında duruşma günü tayin etmektedirler.
Tarafların duruşmaya katılarak, duruşma esnasında hakim huzurunda boşanmak istediklerini ve anlaşma protokolünde mutabık kaldıklarını beyan ettikleri takdirde hakim tarafların boşanmalarına karar verir.
Boşanma kararının taraflara tebliğ edilmesi ile birlikte 2 haftalık istinaf kanun yolu süresi başlamış olur.
Bu iki haftalık hak düşürücü süre içerisinde karara karşı herhangi bir itiraz edilmemesi halinde boşanma kararı kesinleşmiş olur.
Son olarak Anlaşmalı boşanma kararı kesinleştikten sonra ilgili karar Aile mahkemesince Nüfus Müdürlüklerine gönderilir ve bu aşamadan sonra taraflar istedikleri tarihte kimlik belgelerini değiştirebilirler.

ANLAŞMALI BOŞANMA İÇİN TARAFLARIN EVLİ KALMASI GEREKEN SÜRE NEDİR?

Türk Medeni Kanunu’nda anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için tarafların evli kalması gereken süre en az 1 yıl olarak belirlenmiştir. Burada bahsedilen 1 yıllık süre; tarafların resmi nikah tarihi ile anlaşmalı boşanma davasının açıldığı tarih arasında en az 1 yıl olmasıdır. Taraflar 1 yıl evli kalmadığı sürece anlaşmalı boşanma davasını açamazlar.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA TANIK GEREKLİ MİDİR?

Anlaşmalı boşanma davası tamamıyla tarafların iradelerinin dışavurumudur. Burada anlaşılması gereken; her iki tarafın da anlaşmalı boşanmayı istemesi ve tarafların ortak bir kararda mutabık kalmaları sonucunda boşanmanın gerçekleşmesidir. Anlaşmalı boşanma davasında taraflar kendi iradeleri ile boşanmayı istediklerinden dolayı tanık deliline ihtiyaç duyulmadan tek celsede boşanma gerçekleşmektedir. Fakat bu durum çekişmeli boşanma davasında geçerli değildir. Çekişmeli boşanma davasında, anlaşmalı boşanma davasından farklı olarak tanık delili önem arz etmektedir. Fakat anlaşmalı boşanma davasında tanık deliline ihtiyaç bulunmamaktadır. Hâkim tarafların iradesini dikkate alarak karar vermektedir.

ANLAŞMALI BOŞANMA İLE ÇEKİŞMELİ BOŞANMA ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?

Türk Medeni Kanunu’nda iki tür boşanma davası düzenlenmiştir. Bu davalar; anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davasıdır. Anlaşmalı boşanma davası ile çekişmeli boşanma davası arasında bazı farklar bulunmaktadır.

Anlaşmalı boşanma davası ile çekişmeli boşanma davası arasındaki farkları şu şekilde sıralayabiliriz;

Evli Kalma Süresi Şartı Açısından

Anlaşmalı Boşanma: Tarafların en az bir yıl evli kalmış olması zorunludur.
Çekişmeli Boşanma: Böyle bir süre şartı aranmaz.

Protokol Hazırlığı Açısından

Anlaşmalı Boşanma: Taraflar, boşanma sonuçları (nafaka, tazminat, velayet vb.) hakkında ortak bir protokol üzerinde mutabık kalmak zorundadır. Hâkim, protokolün uygunluğunu ve tarafların özgür iradesiyle hareket edip etmediğini değerlendirir.
Çekişmeli Boşanma: Tarafların herhangi bir konuda mutabık kalması gerekmez. Hâkim, boşanma şartlarını ve sonuçlarını kendisi değerlendirir ve karara bağlar.

Kusur Araştırması Açısından

Anlaşmalı Boşanma: Kusur araştırması yapılmaz, tarafların yaşadığı olaylar davaya konu edilmez.
Çekişmeli Boşanma: Kusur araştırması yapılır ve boşanmaya neden olan olaylar delillerle değerlendirilir.

Süre ve Yargılama Süreci Açısından

Anlaşmalı Boşanma: Genellikle tek celsede sonuçlanır. Yargılama kısa sürede tamamlanır.
Çekişmeli Boşanma: Yargılama süreci daha uzun sürer, çünkü tanıklar dinlenir, deliller incelenir, gerekirse keşif yapılır.

Tarafların Katılımı Açısından

Anlaşmalı Boşanma: Her iki tarafın da duruşmaya katılması zorunludur.
Çekişmeli Boşanma: Tarafların duruşmaya katılması zorunlu değildir.

Boşanma Şartlarının Belirlenmesi Açısından

Anlaşmalı Boşanma: Boşanmanın tüm şartları tarafların kendi iradesiyle belirlenir (nafaka, velayet, tazminat vb.). Hakim, protokole müdahale etmez.
Çekişmeli Boşanma: Boşanmanın tüm şartları (nafaka, velayet, tazminat vb.), mahkeme tarafından belirlenir.

Delil ve Tanıklar Açısından

Anlaşmalı Boşanma: Tanık, bilirkişi, keşif gibi unsurlar bulunmaz.
Çekişmeli Boşanma: Her türlü delil ileri sürülebilir ve araştırılır. Bu durum, yargılamanın uzamasına neden olur.

Dava Türünün Değişmesi Açısından

Anlaşmalı Boşanma: İlk aşamada taraflar anlaşmalı olarak boşanmayı talep ederler ve süreç bu yönde ilerler.
Çekişmeli Boşanma: Taraflardan biri davayı kabul ederse, dava anlaşmalı boşanmaya dönebilir.

Boşanma Sonuçlarının Belirlenmesi Açısından

Anlaşmalı Boşanma: Taraflar boşanmanın sonuçlarını özgür iradeleriyle belirler.
Çekişmeli Boşanma: Hâkim, kusur oranlarını ve boşanmanın sonuçlarını delillere dayanarak karar verir.

Anlaşmalı boşanma, taraflar arasındaki uzlaşmanın daha güçlü olduğu durumlarda tercih edilir. Hızlı bir süreç sağlar ve genellikle maliyet açısından daha avantajlıdır.
Çekişmeli boşanma, taraflar arasında ciddi uyuşmazlıkların olduğu durumlarda devreye girer. Uzun ve maliyetli bir süreç olabilir.
Çekişmeli davalarda, taraflar arasında iletişim kopukluğu veya ciddi bir güven sorunu daha belirgindir. Bu nedenle hukuki destek önemlidir.

ANLAŞMALI BOŞANMADAN VAZGEÇME VE FERAGAT

Anlaşmalı boşanma davası tamamıyla tarafların anlaşması esasına dayalı olduğundan dolayı anlaşmalı boşanma davasından vazgeçme ve feragat usulü diğer davalardan oldukça farklıdır. Anlaşmalı boşanma davasından vazgeçmek veya davadan feragat etmek için 2 farklı adım izlenebilir. Bu adımlar şu şekildedir;

Anlaşmalı boşanma davasındaki usule göre; davadan feragat eden veya davadan vazgeçen tarafın anlaşmalı boşanmadan vazgeçtiğini veya feragat ettiğini duruşma esnasında sözlü olarak beyan etmesi halinde vazgeçme ve feragat hüküm doğurur. Diğer davalarda ise davadan feragat etmek isteyen tarafın bu talebini yazılı bir şekilde mahkemeye vermesi gerekmektedir. Feragat ancak bu şekilde hüküm doğurmaktadır.
Anlaşmalı boşanmadan vazgeçme ve feragat diğer bir şekilde ise; herhangi bir sözlü açıklama yapılmadan iki kez boşanma davası duruşmasına katılmamakla da yapılabilmektedir. Bu halde anlaşmalı boşanmadan vazgeçme ve feragat hüküm doğuracaktır.

Ayrıca anlaşmalı boşanma davasında, feragat için karşı tarafın onayına gerek yoktur, çünkü feragat işlemi davanın kesin olarak sona ermesine yol açar. Ancak, anlaşmalı boşanma davasında “vazgeçme” durumu söz konusu olduğunda, karşı tarafın onayı gerekir. Bunun nedeni, feragatin aksine vazgeçmenin davayı kesin bir şekilde sonuçlandırmamasıdır. Ayrıca, anlaşmalı boşanma davasında feragat eden taraf, aynı sebebe dayanarak bir daha dava açamazken, boşanma davasından vazgeçen taraf, aynı ya da farklı sebeplere dayanarak yeniden dava açabilir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma davası tarafların ortak bir anlaşma protokolü hazırlamaları halinde yetkili Aile Mahkemesinde açılmaktadır.

Anlaşmalı Boşanma İçin Ne Kadar Süre Evli Kalmak Gerekir?

Anlaşmalı boşanma davasında tarafların en az 1 yıl evli kalmaları gerekmektedir.

Anlaşmalı Boşanmada Aynı Gün Boşanılır Mı?

Anlaşmalı boşanma davası açılırken mahkeme kaleminde duruşma tarihi için gün alınmaktadır. İlden ile değişebilmekle birlikte genellikle 1 ile 4 hafta arasında duruşma günü verilmektedir. Tarafların duruşmada hakim huzurunda boşanma iradelerini açıklamaları ve anlaşma protokolünü imzalamaları halinde hakim tek celsede boşanmalarına karar verir.

Anlaşmalı Boşanmadan Sonra Mal Paylaşımı Davası Açılır Mı?

Anlaşmalı boşanma davasında tarafların boşanmanın tüm sonuçları hakkında ortak bir kararda mutabık kalmaları şartı bulunmaktadır. Tarafların bu kapsamda anlaşma protokolüne ek olarak mali protokol de düzenleyerek mali konularda da anlaşmaya varmaları gerekmektedir. Taraflar mali protokol ile maddi konularda da anlaşmaya vardıklarından dolayı boşanma davasından sonra mal paylaşımı davası açılmaz.

Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Anlaşmalı boşanma davası ilden ile değişebilmekle beraber 1 ile 4 hafta arasında sonuçlanır.

Anlaşmalı Boşanmada Nafaka Talep Edilebilir Mi?

Anlaşmalı boşanma davasında taraflar arasında sadece boşanma hususunda değil nafaka, maddi ve manevi tazminat, velayet gibi boşanmanın tüm ferileri hakkında anlaşma protokolü düzenlenir. Neticeten tarafların birbirlerinden nafaka talep edebilmesi de mümkündür.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Hakim Neler Sorar?

Anlaşmalı boşanma davasında hâkim duruşmada taraflara boşanmak isteyip istemediklerini ve tüm hususlarda anlaşmaya varılıp varılamadığını sormaktadır. Ayrıca mahkemeye sundukları protokolü taraflara okuyarak iradelerinin gerçekten bu yönde olup olmadığını sorar.

Anlaşmalı Boşanma Masrafları Ne Kadar?

Anlaşmalı boşanma davalarında harç ve masrafların ödenmesi zorunludur. Bu harç ve masraflar her yıl güncellenmektedir. 2025 yılı için anlaşmalı boşanma davasına başvurma harcı 427,60 TL‘dir. Buna ek olarak, yine 427,60 TL peşin harç ödenmesi gerekmektedir. Dava sürecinde ise gider avansı olarak 1.500 TL civarında bir ödeme de talep edilmektedir. Gider avansının yeterli gelmemesi halinde mahkemece ek ödemeler de talep edilmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Avukat Ücreti Ne Kadardır?

2025 yılı için güncellenmiş olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre Anlaşmalı boşanma davası Avukatlık ücreti Türkiye’de 2025 yılı itibariyle en az 30.000 + KDV’dir.

Anlaşmalı Boşanma Kararı Ne Zaman Kesinleşir?

Anlaşmalı boşanma davasında mahkemece karar verildikten sonra boşanma kararı taraflara tebliğ edilir. Tebliğ edilen karara karşı 2 haftalık süre içerisinde istinaf başvurusunda bulunulmazsa boşanma kararı kesinleşir.

Anlaşmalı Boşanmada Tarafların Mahkemeye Katılması Zorunlu Mu?

Anlaşmalı boşanma davası tek duruşmalı olarak görülür ve tarafların duruşmaya katılımı zorunludur.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Değiştirilebilir Mi?

Anlaşmalı boşanma protokolü taraflar arasında uyuşmazlık bulunması halinde değiştirilebilir.

Anlaşmalı Boşanmada Eşin Rızası Olmadan Boşanma Mümkün Mü?

Anlaşmalı boşanma davasında her iki eşin de mahkemede hakim huzurunda boşanmak istediklerini beyan etmesi zorunludur. Aksi halde hakim tarafların boşanma davasını reddeder.

Anlaşmalı Boşanmada Çocuklar İçin Nafaka Belirlenir Mi?

Anlaşmalı boşanma davasında taraflarca hazırlanan anlaşma protokolünde çocukların velayeti ve çocuğa ödenecek nafaka miktarları hakkında da anlaşmaya varılması gerekmektedir.

Anlaşmalı Boşanmada Taraflar Fikir Değiştirebilir Mi?

Anlaşmalı boşanma davasında taraflar fikir değiştirdikleri takdirde eğr ortak bir anlaşmaya varmazlarsa dava çekişmeli boşanmaya dönüşür.

Anlaşmalı Boşanmada Şahit Gerekir Mi?

Anlaşmalı boşanma davası tamamıyla taraf iradeleri ile yürütülen bir dava olup, anlaşmalı boşanma davasında şahit gerekmemektedir.

Anlaşmalı Boşanmada Dava Masraflarını Kim Öder?

Anlaşmalı boşanma davasında dava masrafları ve vekalet ücreti gibi hususlarda da tarafların ortak bir anlaşmaya varmış olmaları gerekmektedir.

Anlaşmalı Boşanmada Hakim Neye Dikkat Eder?

Anlaşma boşanma davasında duruşma sırasında hakim tarafların hür iradeleri ile boşanmak isteyip istemediklerine dikkat etmektedir.

Anlaşmalı Boşanmada Hakim Hemen Boşar Mı?

Anlaşmalı boşanma davasında hakim tarafların boşanma iradelerini açıkladıkları ve hazırladıkları anlaşma protokolünü imzaladıkları takdirde tek celsede boşanmalarına karar verir.

Avukatsız Anlaşmalı Boşanma Ücreti Ne Kadar?

Avukatsız anlaşmalı boşanma davasında tarafların mahkemeye peşin harç, başvurma harcı ve gider avansı ödemeleri gerekmektedir.2025 yılı için başvurma harcı 427,60 TL‘dir. Buna ek olarak, 427,60 TL peşin harç ve 1500 TL gider avansı ödenmesi gerekmektedir. Davanın sürecine göre masraflar çoğalabilmektedir.

Anlaşmalı Boşanma 1 Yıl Şartı Nedir?

Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesinin asli şartlarından birisi tarafların resmi nikah tarihi ile anlaşmalı boşanma davasının açıldığı tarih arasında en az 1 yıl olması gerekmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Kararı Nasıl Kesinleştirilir?

Anlaşmalı boşanma davasında, hakim tarafından boşanma kararı verildikten sonra taraflarca istinaf kanun yoluna başvurulmadığı takdirde mahkemece kesinleştirilir.

Anlaşmalı Boşanma Kaç Celsede Bitiyor?

Anlaşmalı boşanma davası herhangi bir eksik belgenin bulunmadığı durumlarda tek celsede sonuçlanmaktadır.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ

KONYA ……. AİLE MAHKEMESİNE

Davacı :…………… (T.C. Kimlik No: ____________)

Adresi 🙁————————)

Davalı :…………… (T.C. Kimlik No: ………)

Adresi : ( ———————–)

Konu :Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle anlaşmalı boşanma talebimizden ibarettir.

AÇIKLAMALAR:

Davacı ile davalı _____________ tarihinden bu yana evlidir. Bu evlilikten _____________ doğumlu müşterek çocuk ……. bulunmaktadır.
Davacı ile davalı uyum sağlayamadığından müşterek hayat çekilmez bir hale gelmiş, evliliğin devamında tarafların ve toplumun hiçbir menfaati kalmamıştır.
Davacı ile davalı medeni bir şekilde bir araya gelerek şartları ayrıntılı olarak görüştükten sonra boşanmanın hukuki ve mali sonuçlarını düzenleyen ve ekte sunulan protokolü birlikte imzalayarak kabul etmiştir.
Devamında yarar ve umut görülmeyen evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmasına karar verilmesi için işbu davanın açılma zorunluluğu doğmuştur.

Hukuki Nedenler : TMK 166. madde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve ilgili kanun hükümleri.

Hukuki Deliller : Nüfus kayıtları, anlaşmalı boşanma protokolü, tanık beyanları ve her türlü sair delil.

Sonuç ve Talep : Yukarıda açıklanan ve re’ sen dahi gözetilecek nedenlerle;

– TMK 166. maddesi uyarınca davacı ile davalının boşanmalarına,

– Ekte sunulan protokolün aynen hüküm altına alınmasına karar verilmesini arz ve talep ederim./ederiz.

Davacı ……..

Davacı Vekili

EK:

1- Protokol aslı

2- Davacı nüfus cüzdanı fotokopisi

3- Davalı nüfus cüzdanı fotokopisi

Av. DAMLA NUR KILIÇ