ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ NEDİR? NASIL HAZIRLANIR?

Anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların boşanma, çocukların velayeti, malların paylaşımı, kadının kullanacağı soyadı, ziynet eşyaların paylaşımı ve çeşitli boşanmanın ferisi niteliğindeki konularda anlaşma sağlamış tarafların Aile Mahkemesine sunarak boşanmanın sonuçlarının ne olacağını açıkladıkları protokoldür.

Taraflar anlaşmalı boşanma protokolünün yanında anlaşmalı boşanma dava dilekçesini de Mahkemeye sunmak durumundadırlar.

Anlaşmalı boşanma ve anlaşmalı boşanma protokolünün ne şekilde olması gerektiği TMK m. 166/3 maddesinde düzenlenmiştir. Madde hükmünden de anlaşılacağı üzere tarafların anlaşarak boşanabilmesi için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması, hâkimin tarafların serbest iradelerini duruşmada açıkça dinlemesi ve boşanmanın mali sonuçları, çocukların üstün yararı gereği çocukları velayeti ve nafaka hakkında verilen kararları uygun bulması şarttır. Anlaşmalı boşanma şartları sağlandığı takdirde taraflar sair hususlarda anlaşarak birlikte veya bir tarafın anlaşmalı boşanma protokolünü sunması, diğer tarafın işbu protokolü kabul beyanı ile anlaşmalı boşanabilirler.

ANLAŞMALI BOŞANMA NEDİR?

Anlaşmalı boşanma, TMK m.166/3 maddesinde düzenlenmiştir. Madde metninde yer aldığı üzere “Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.” denilmiştir.

Maddeden de anlaşıldığı üzere anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için şu şartlar aranmaktadır.

• Tarafların evlilikleri en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
• Taraflar boşanma davasını birlikte açmalı veya bir tarafça açılan boşanma davası diğer tarafça kabul edilmelidir.
• Hâkim tarafları bizzat dinlemeli ve tarafların serbest iradelerine göre karar vermelidir.
• Anlaşmalı boşanma protokolünde boşanmanın nafaka, malların paylaşımı, ziynet eşyalarının ve ev eşyalarının paylaşımı gibi mali sonuçları ve çocukların velayeti, çocuklara bağlanacak iştirak nafakası gibi çocukların durumu hakkındaki konularda anlaşması gerekmektedir.
• Yargıç tarafların özgür iradelerini dinleyip değerlendirmeli anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan boşanmanın mali sonuçları, çocuklarının üstün yararı gereğince çocukların durumu hakkında konularda anlaşmalı boşanma protokolünü hukuka uygun bulması gerekmektedir.

İşbu şartların sağlanması halinde tarafların anlaşmalı boşanmasına karar verilecek, tarafların üzerinde anlaştığı hâkimin de uygun bulduğu anlaşmalı boşanma protokolü boşanma kararının eki olarak kabul edilecektir.

Taraflarının evliliklerinin en az bir yıl sürmüş olması şartının aranmasının nedeni aile birliğini korumak, tarafların acele karar vermelerinin önüne geçmektir. Ancak kimi zaman bir yıldan kısa sürede biten evlilikler adına açılan çekişmeli boşanma davalarında bir tarafın bu boşanma davasını kabul etmesi halinde sulh halinde boşanma davalarının daha hızlı ve etkin biçimde bitirildiğine uygulamada rastlanmaktadır. Ancak bu sürecin sağlıklı biçimde ilerleyebilmesi için avukat eşliğinde işbu davaların sürdürülmesinde fayda vardır.

Tarafların birlikte veya taraflardan birinin sunduğu anlaşmalı boşanma protokolünün diğer tarafça kabul edilerek de anlaşmalı boşanma davasına karar verilebilmektedir.

Tarafların vasisi veya vekili olsa dahi tarafların bizzat iradesine başvurarak ancak işbu evlilik sonlandırabilmektedir. Genellikle tek celsede biten anlaşmalı boşanma davalarında ilk duruşmaya tarafların bizzat katılması, anlaşmalı boşanma protokolünde imzalarının olması gerekmektedir. Vasisi bulunan kişiler açısında anlaşmalı boşanmanın yürütüleceği uygulamada sorun teşkil etmektedir. Vasisi bulunan kişiler temelde tek başlarına dava açma yetkileri bulunmamaktadır. Ancak vasi de boşanacak asilin yerine geçerek tek başına anlaşmalı boşanma hakkında irade gösteremez. Bu takdirde vasisi olan kişi anlaşmalı şekilde boşanacağı zaman vasisi ve kendisi birlikte ortak şekilde dava açılmalıdır. Ancak sonrasında vasi kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olan anlaşmalı boşanma hakkını vasisinin rızasına gerek kalmadan tek başına kullanabilecektir.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2015/945 K. 2015/11223 T. 01.06.2015 sayılı kararında da bu hususa değinilmiştir. Buna göre, “Boşanma Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacı erkek tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı, hükümlü olması nedeniyle vasisi aracılığıyla açtığı boşanma davasında eşinin de boşanma talebini kabul ettiğini beyan etmiş, davalı eş de cevap dilekçesi ve duruşmadaki beyanında boşanmayı kabul ettiğini bildirmiştir. Mahkemece, davacının hükümlü olması nedeniyle anlaşmalı boşanmanın mümkün olmadığı belirtilerek davaya çekişmeli olarak devam edilerek davanın reddine karar verilmiştir. Davacı almış olduğu kesinleşmiş hapis cezası nedeniyle kısıtlanmıştır.

O halde sınırlı ehliyetsiz olan davacı, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklarını yasal temsilcisinin rızası olmadan kullanabilir (TMK.m.16). Davacının talebi Türk Medeni Kanunu’nun 166/3 maddesinde düzenlenen “anlaşmalı boşanmaya” yöneliktir. Mahkemece, davacı bulunduğu cezaevinden getirtilerek, davalı da davet edildikten sonra beyanlarının alınması ve şartları oluştuğu takdirde “anlaşmalı olarak” boşanmalarına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.” Denilmiştir.  Bu karardan da anlaşıldığı üzere, vasisi olan bir kişi anlaşmalı boşanma iradesini tek başına kullanabilecektir.

Anlaşmalı boşanma davalarında tarafların tüm malvarlıklarının dökümü yapılmalı, bu malvarlıklarının adil bir biçimde paylaşılıp paylaşılmadığı hâkim tarafından denetlenmelidir. Böylece, bir nebze olsun hem çocukların geleceğinin temin altına alınması hâkim tarafından sağlanacaktır.

Çocukların durumu hakkında karar verilmesi çocukların velayetinin ne şekilde olacağına karar verilmesini ve çocuklara bağlanacak olan iştirak nafakasının ne şekilde ödeneceği hakkındadır. İşbu hususlarda karar verilirken anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan hükümlerin çocukların üstün yararını koruyup korumadığı, çocukların bakım ve iaşesinin rahat sağlanıp sağlanamayacağı hâkim tarafından değerlendirilir. Hâkim tarafından çocukların nafakası ve velayeti hakkında hükümler çocuğun üstün yararını korumadığı görülürse anlaşmalı boşanma protokolü uygun görülmeyecektir.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ NEDİR?

Anlaşmalı boşanma protokolü boşanma kararının ekine eklenen protokolün içeriğine göre gerek Nüfus Müdürlüğü gerek Tapu Müdürlüğü gibi kurumlarda boşanma kararının sonuçlarının gerçekleştirilmesi için boşanma kararıyla birlikte işlem yapılmasını sağlayacak düzeyde önemli bir içeriğe sahiptir. Anlaşmalı boşanma protokolünün hükümleri tarafların boşanmasını, taraflarının mal varlığını, çocuklarının velayet, nafaka gibi çeşitli durumlarını düzenleyecek ve tarafların yaşamında önemli sonuçlar doğuracak bir belge niteliğindedir. İşbu belgenin bir avukat eşliğinde düzenlenmesi gelecekte tarafların yaşayacağı sorunların önemli ölçüde önüne geçecektir.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ İLE BOŞANMA SÜRECİ REHBERİ

1. Anlaşmalı Boşanma Protokolü Hazırlanması: Anlaşmalı boşanma protokolü tarafların her konuda tamamen özgür iradeleriyle anlaşmaları sonucu hazırlanır. Birlikte veya tarafların biri tarafından Mahkemeye sunulabilir.
2. Mahkemeye Hitaben Üst Yazı ile Boşanma Dilekçesi Hazırlanması: Anlaşmalı boşanma protokolü boşanma dava dilekçesinin yerine geçmemektedir. Tarafların boşanma iradelerini göstermeleri ve anlaşmalı boşanma protokolünü sunmak üzere Aile Mahkemesine başvurmaları gerekmektedir.
3. Aile Mahkemesine Başvuru: Taraflar birlikte veya taraflardan birinin sunacağı anlaşmalı boşanma dava dilekçesi ve anlaşmalı boşanma protokolü ile Aile Mahkemesine başvuracaklardır. Taraflardan birinin sunduğu dava dilekçesi ve anlaşma protokolü hükümleri diğer tarafça açıkça kabul edildiği Mahkemeye bildirilmesi gerekmektedir. Genel boşanma davalarında önemli TMK m. 168 uyarınca eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesi yetkilidir. Ancak anlaşmalı boşanma davalarında böyle bir ayrım bulunmamakta olup istenen her Aile Mahkemesinde boşanma gerçekleştirilebilecektir. Adliyeden adliyeye göre değişmekle birlikte genellikle adliyelerde bulunan Hukuk Tevzi Bürolarına gidilerek anlaşmalı boşanma dava dilekçesi ve ekinde anlaşmalı boşanma protokolü ile Mahkemeye başvurulur. Dava açılmasında her yıl yenilenen miktarlarda harç ve pul ücreti ödenmektedir. Mobil imzası bulunan vatandaşlar Uyap Vatandaş sistemi üzerinden de dava açabileceklerdir.
4. Duruşma Günü ve Tensip Zaptı: Dava dilekçesi ve protokolün sunulması akabinde Mahkeme tarafından dava açma şartlarının içerilip içerilmediğine dair bir tensip zaptı düzenlenir ve duruşma günü belirlenir. İşbu tensip zaptı ve duruşma günü taraflara tebliğ edilir. Mahkemenin yoğunluğuna göre dava dilekçesinin teslim edilmesinden sonra ortalama olarak iki hafta ile üç ay arasında tensip zaptının düzenlendiği, duruşma gününün de mahkemenin çalışma yoğunluğuna göre iki üç hafta ile altı ay arasında değişen zamanlarda verildiği görülmektedir. Genellikle tek celsede bitebilen anlaşmalı boşanma davalarında tarafların bizzat duruşmaya katılması önem taşır. Hapiste olan tarafların seg-bis veya talimat yoluyla mahkemeye bağlanarak iradelerini gösterdiklerine uygulamada rastlanabilmektedir.
5. Protokolün İncelenmesi: Aile Mahkemesi Hâkimi tarafları bizzat dinler ve tarafların serbest iradelerini değerlendirir. Bu incelemeler sonucunda protokolde yer alan tarafların mali durumu ve çocukların durumu hakkında olan hükümlerde özellikle çocukların üstün yararı gözetilir.
6. Boşanma Kararının Kesinleşmesi ve Nüfus Müdürlüğüne Yazılması: Duruşmada kısa kararın yazılması akabinde HMK m. 321 uyarınca en geç bir ay içinde gerekçeli karar yazılır ve taraflara tebliğ edilir. Taraflara tebliğ edilip üst kanun yollarına başvurulmasından feragat edilmesi veya üst kanun yollarına 2 haftalık başvuru süresinin geçmesi halinde karar kesinleşir. Kesinleşen karar için kesinleşme şerhi alınır ve kararın bir örneği Nüfus Müdürlüğüne gönderilir. Nüfus müdürlüğüne gönderilmesinin ardından yaklaşık bir hafta içinde taraflar yeni kimliklerine kavuşabileceklerdir. Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan maddelerin içeriğine göre kararın bir örneğinin tapu müdürlüğüne gönderildiği de olabilir. Kararın gönderilmesinin ardından Tapu Müdürlüğü gibi çeşitli kurumlarda da işlem yapılabilmektedir.
7. Ayrıca kararda çocukların velayetini alan tarafa çocukların malvarlıkları dökümlerini listeleyerek Mahkemeye sunulması da istenebilmektedir. Çocukların herhangi bir malvarlığının bulunmadığı hallerde işbu malvarlığı dökümünün Mahkemeye verilmemesi uygulamada sorun teşkil etmemektedir.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ HAZIRLARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken öncelikle tarafların ehliyetine bakılması gerekmektedir. Örneğin vasi, asil yerine geçerek boşanma protokolü hazırlayamayacaktır. Ardından Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Aile Mahkemesine hitaben yazılacağı göz önünde bulundurulmalı Aile Hukukuna ilişkin kanunlar titizlikle incelenmelidir. Anlaşmalı boşanma protokolünde aşağıda yer alması gereken konuların hepsinin bulunmasına dikkat edilmelidir. Özellikle mali konularda ve çocukların durumlarına ilişkin konuların protokolde yer almaması veya haksız hükümler içermesi halinde hâkim tarafından reddolunabileceği göz önüne alınmalıdır.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNDE HANGİ KONULAR YER ALIR?

Velayet, nafaka, mal paylaşımı, tazminat, ev eşyalarının paylaşımı, varsa aile konutunun kime tahsis edileceği, ziynet eşyalarının paylaşımı, kadının boşanmadan sonra hangi soyadını kullanacağı, edinilmiş mala katılma alacağı, katkı payı alacağı, değer artış payı alacağı gibi alacak türleri gibi konular protokolde yer alır. Bunlarla birlikte, tarafların bu anlaşma protokolünde yer alanlar dışında birbirinden hiçbir alacağı kalmadığı, protokolün tüm alacak türleri ve boşanmaya ilişkin tüm konularda hükümler içerdiği ifadelerinin de protokole eklenmesi gelecekte taraflarca kötü niyetle ek başka davaların açılmasına engelleyebilecektir.

Protokolde tarafların boşanmalarına karar verildiği de açıkça belirtilmek zorundadır. Velayet verilirken Yargıtay’ın emsal kararlarınca 0-2 yaş arasında bebeğin anne sütüne ve anne bakımına muhtaç olduğu gözetilerek annenin çocuğa bakmasına engel bir hal olmaması halinde anneye velayetin verilmesi protokolün hâkim tarafından reddedilmesinin önüne geçecektir. Ya da örneğin taraflardan birinin hapiste olması halinde çocuklara bakması daha muhtemel olan tutuklu veya hükümlü olmayan tarafa velayetin verilmesi de aynı şekilde anlaşma protokolünün hâkim tarafından onaylanmasını sağlayacaktır.

Önemli olan tarafların çocuğun üstün yararını düşünerek boşanmaya karar verilmesinin sağlanmasıdır. Çocukların velayeti taraflardan birine verilebileceği gibi ortak velayete de karar verilebilir. Bu takdirde çocukların kimin yanında kalacağına ve çocukların velayeti olmayan tarafça hangi zamanlarda ziyaret edebileceğine ilişkin kişisel ilişki tahsisi yapılabilecektir. Yine çocuklara nafaka bağlanması açısından da çocukların üstün yararı gözetilmelidir. Ancak çocukları velayeti ve çocuklara nafaka bağlanması hakkında anlaşmalı boşanma protokolünde neye karar verilmiş olursa olsun kararın kesinleşmesinden sonra dahi çocukların velayeti ve çocuklara bağlanacak iştirak nafakası hakkında boşanma tarihindeki durumların değiştiğinden bahisle yeni dava açılabilecektir.

Tarafların birbirinden tazminat alacağı olup olmadığı varsa tazminatın maddi tazminat mı manevi tazminat mı olduğu tazminat miktarı ve ne şekilde ödeme yapılacağı da yine protokolde yer almalıdır.

Aile konutunda kimin kalmaya devam edeceği, ev eşyalarının ne şekilde paylaşacağının da yer alması gelecekte ortaya çıkacak sorunların aşılmasını sağlayacaktır.

Tarafların sahip olduğu ziynet eşyalarının neler olduğu bu ziynetlerin ne şekilde paylaşılacağı da taraflarca protokolde kaleme alınmalıdır.

Bunun dışında 2002 tarihinden beri ülkemizde eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanmaktadır. Buna göre tarafların evlilik içinde satın almış olduğu mallara her iki eş de ortaktır. Tarafların edinilmiş mallara girmeye şahsi mallarından ise katılma payı alacağı, katkı payı, değer artış payı alacağı gibi çeşitli alacakları bulunmaktadır. Tarafların birbirinden böyle herhangi bir alacağı olup olmadığı, varsa ne kadar olduğu ve ödeme şekli anlaşma protokolüne geçirilmesi gerekmektedir.

Taraflar dilerse boşanma konusu hakkında konuşulmaması hakkında gizlilik anlaşması da yapabileceklerdir.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ NASIL HAZIRLANIR?

Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanmadan önce tarafların ehliyeti olup olmadığı ve tarafların serbest iradeyle hareket edip etmediğine dikkat edilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, taraflar birlikte boşanmanın ekinde gerçekleşecek olan çocukların velayetinin kime verileceği, çocuklara bağlanacak nafaka miktarı, taraflara bağlanacak nafaka, tazminat, malların paylaşılma şekli, tarafların birbirinden herhangi başka alacağı olup olmadığı, aile konutunda kimin kalacağı, ev eşyalarının paylaşım şekli, ziynet eşyalarının paylaşım şekli gibi konularda karar vermeli ve bu konuları açıkça anlaşmalı boşanma protokolüne geçirmeleri gereklidir. Taraflar belirlediği konular dışında birbirinden herhangi bir hak ve alacağı kalmadığı ve bu konularda dava açılmaması gerektiğini de belirtmelidir.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNDE NAFAKA VE TAZMİNAT NASIL BELİRLENİR?

Nafaka ve tazminat belirlenirken çekişmeli davalarda tarafların kusur durumuna ve tarafların kazancı, bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı gibi unsurlara bakılır. Nafaka ve tazminatın bir zenginleşme aracı olmaması gerektiği emsal Yargıtay kararlarında belirlenmiştir. Buna göre taraflardan birini yoksulluğa düşürmeyecek miktarda nafaka ve tazminat belirlenmesinde fayda vardır.

Çocuklar hakkında verilen nafaka için hüküm kesinleşse dahi tekrardan nafaka için dava açılabilir. Taraflardan birine bağlanan bir nafaka varsa bunun yükseltilmesi için de dava açılabilecektir. Ancak hiç nafaka bağlanmamışsa yeni bir dava açılamayacaktır.

Sonradan tekrar dava açılmasını önlemek adına nafakanın her yıl TÜİK tarafından belirlenene oranlarda artışına da karar verilebilir. Ayrıca nafaka ve tazminatın taraflarca belirlenecek yabancı bir para biriminde de ödenmesi konusunda da anlaşma sağlanabilir.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNDE VELAYET VE ÇOCUK GÖRÜŞ GÜNLERİ

Çocukların velayeti ve çocukla kişisel ilişki kurulması adına ziyaret günleri belirlenirken çocukların üstün yararı gözetilmelidir. Taraflardan birinin hükümlü veya tutuklu olması halinde ziyaret günlerinin uygulanabilir olup olmadığı Mahkeme tarafından sorulabilmektedir. Çocukların velayeti verilecek tarafın çocukların bakım ve iaşesini sağlayabilir olması gerekmektedir. Örneğin 0-2 yaşarasında çocuğun anne sütüne ve anne bakımına muhtaç olduğu gözetilerek anneye verilmesi daha uygundur. Çocuğun ilerleyen yaşlarda olması halinde maddi durumu, eğitim durumu daha iyi olan tarafın çocuğa daha iyi bakabileceği kabul edilmektedir. Ancak taraflar çocuğun yaşı yeterliyse çocuğun da görüşünü alarak kendi aralarında velayet ve görüş günlerini belirleyebilir. İşbu hususlar hâkim tarafından anlattığımız kaideler dikkate alınarak çocuğun üstün yararını korumak amacıyla denetlenecektir.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNDE MAL PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?

Tarafların evlilik içinde edindiği tüm şahsi ve ortak mallar açıklanmalıdır. Bu malların ne şekilde paylaşacağı, tarafların birbirlerinin mallarından katkı payı, katılma alacağı, değer artış payı gibi alacakları olup olmadığı varsa ne şekilde ödeme yapılacağı hususları da tereddüde yer vermeyecek şekilde açıkça paylaşılmalıdır. Tarafların birbirinden katılma alacağı, katkı payı, değer artış payı gibi bir alacağı bulunmuyorsa bu husus da yine protokolde yer almadır. Tapu Müdürlüğüne yazılması gereken bir durum varsa bu husus da açıkça yazılmalı, paylaşılacak olan taşınmazın açık şekilde ada parsel bilgilerine yer verilmesi gerekmektedir.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ MAHKEMEDE NASIL SUNULUR?

Protokol adliyelerde yer alan tevzi bürolarından sunulur.  Tensip zaptı kurulur ve duruşmada hâkim tarafından protokolün uygunluğu değerlendirilir. Eğer protokol hâkim tarafından uygun bulunmazsa hâkim takdir yetkisini kullanarak müdahale edebilir, ekleme çıkarma yapabilir. Şayet uygun bulunursa hâkim, tarafların boşanmasına hükmeder.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ İÇİN AVUKAT TUTMAK GEREKLİ MİDİR?

Yasal olarak avukat tutma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak Anlaşmalı Boşanma Protokolü tarafların yaşamında geri alınması mümkün olmayacak değişimlere neden olduğu, boşanma kararının eki niteliğinde olup Nüfus Müdürlüğü, Tapu Müdürlüğü gibi çeşitli kurumlarda işlem yapılmasını sağlaması nedeniyle tüm hukuk kurallarına dikkat edilerek kaleme alınması gereken önemli metinlerdir. Bu metinler aile hukuku alanında uzman bir avukat tarafından hazırlanması gelecekte yaşanacak sorunların önüne geçecektir.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ İMZALANMADAN BOŞANMA GERÇEKLEŞİR Mİ?

Protokolün taraflarca imzalanması zorunludur. İmzalanmaması halinde bir tarafın imzası bulunan protokol karşı taraf açıkça sunulan protokolü kabul etmedikçe geçerlilik kazanmayacak ve anlaşmalı boşanma gerçekleşmeyecektir.  Kimi zaman ayrıca bir protokol hazırlanmadan sözlü olarak anlaşılan hususların duruşma tutanağına geçirilmesi yoluyla da anlaşmalı boşanma yapılabilir. İşbu sözlü tutanağın da taraflarca imzalanması gerekmektedir. Ancak uygulamada sözlü biçimde protokol yapılması pek mümkün olmamaktadır. Bu nedenle önceden boşanma protokolünün hazırlanmasında fayda vardır.

MAHKEME ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNÜ KABUL ETMEZSE NE OLUR?

Yukarıda detaylandırdığımız üzere Mahkemenin anlaşmalı boşanma protokolünü kabul etmediği haller bulunmaktadır. Mahkeme anlaşmalı boşanma protokolünü kabul etmediği hallerde anlaşmalı boşanma gerçekleşmemektedir. Uygulamada kimi zaman Mahkemenin taraflara anlaşmalı boşanma protokolünü değiştirmek adına süre verdiği bir sonraki duruşmaya kadar Mahkemeye sunmasını sağladığı görülmektedir. Tarafların yetki vermediği konularda ise Mahkemenin tek başına karar verme yetkisi ise bulunmamaktadır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Mahkemeye Nasıl Sunulur?

Duruşmalar arasında Aile Mahkemesi kalemine elden sunulabilecektir. Aile Mahkemesi kaleminin kabul etmediği daha büyük adliyelerde Adliyede yer alan Tevzi bürolarından Protokol Mahkemeye sunulacaktır. Aynı zamanda duruşma esnasında da hâkime sunulabilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Yazılır?

Bir avukat aracılığıyla tarafların üzerinde anlaşmış olduğu konularda yazılır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Noterden Yapılır Mı?

Anlaşmalı Boşanma Protokolü noter huzurunda imzalanabilir. Bu halde tarafların imza inkârı yapmasının önüne geçilir. Ancak noterde yapılması zorunlu değildir ve imza inkarına pek rastlanmamaktadır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü İptal Edilir Mi?

Anlaşmalı Boşanma Protokolünden kesinleşmeden sonra ancak hata, hile, korkutma gibi irade sakatlıkları halinde dönülebilecektir. Bu haller dışında taraflar serbest iradeleriyle anlaşmadıkça protokolü iptal edemezler.

Anlaşmalı Boşanma İçin Eşlerin Birlikte Dava Açmaları Mı Gereklidir?

Anlaşmalı boşanma birlikte açılabileceği gibi, bir tarafın dava açması diğer tarafın ise bu davayı kabul etmesi ile de açılabilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokollerinin Şekil Şartı Nedir?

Herhangi bir şekil şartı bulunmamakla beraber uygulamada yazılı ve imzalı şekilde yapılması önem taşır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nereden Alınır?

Protokol taraflarca veya tarafların avukatları aracılığıyla hazırlanır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Avukatlık Ücreti Ne Kadar?

Avukatın yetkinliğine dayalı olarak değişmekle birlikte 2025 yılı itibariyle Aile Hukuku davalarında Asgari Ücret Tarifesi 30.000-TL’dir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Kaç Nüsha Olmalı?

Taraflara birer nüsha ve Mahkeme’ye bir nüsha olmak üzere 3 nüsha şekilde hazırlanması uygundur.

Anlaşma Protokolüne Uyulmazsa Ne Olur?

Yükümlü tarafa karşı icra takibi ve dava açılabilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolüne Cezai Şart Yazılır Mı?

Tarafların protokol hükümlerine uymaması nedeniyle cezai şart belirlenebilecektir.

Boşanma Protokolü Tapuya Şerh Edilir Mi?

Protokol bütünüyle değil ancak protokolde aile konutu şerhi varsa bu durum tapuya şerh edilebilecektir.

Boşanma Protokolü Kaç Günde Hazırlanır?

Boşanma protokolünün hazırlanması tamamen tarafların anlaştığı hususların yoğunluğuna göre değişebilmektedir.

AVUKATSIZ ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ ÖRNEĞİ

(ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ

TARAFLAR             :

DAVACI                   :

DAVALI                   :

Yukarıda isimleri yazılı bulunan taraflar, hiçbir baskı altında kalmadan, kendi hür iradeleri ile boşanmaya karar vererek, boşanmanın mali sonuçlarını düzenleyen ve işbu protokolü, …………. tarihinde imzalayarak, ……  Aile Mahkemesi’ne verdikleri anlaşmalı boşanma dilekçesine ekinde, anılan mahkemeye sunmuşlardır.

PROTOKOL MADDELERİ:

1-) Yukarıda kimlik bilgileri yazılı olan taraflar, boşanma isteğinde bulunmakta ve aşağıdaki hususlarda anlaşarak boşanmayı kabul etmektedirler.

2-) Müşterek çocuklar ………….. doğumlu ……………‘ın velayeti davacı anne …………….‘a verilecektir.  Müşterek çocuk ……………. için davacı baba …. TL nafaka ödeyecektir. Müşterek çocuklar ile davalı baba arasındaki şahsi ilişki Mahkemece tayin ve takdir edilecektir.

3-) Taraflar ev eşyalarını paylaşmış ve ev eşyası konusunda birbirlerinden herhangi bir talep , hak ve alacakları bulunmamaktadır.

Mal paylaşımı yapılmıştır. Mal rejimi 4, 5, 6, 7. ve 8.maddelerde belirtildiği gibi tasfiye edilmiştir.

4-) Taraflara ait şahsi banka hesapları kendilerine bırakılmıştır. Bu nedenle tarafların kendi namlarına ve adlarına adı ne olursa olsun gerek borçlar gerek alacaklar ve gerekse mevduat hesapları –hazine bonoları ve diğer tüm gelirler –hesaplar kendilerine bırakılmıştır. Bankadaki borçlar ve alacaklar-hesaplar kişinin kişisel mal varlığına dahil olup, tarafların karşılıklı olarak birbirlerinden bankalara ilişkin hiçbir alacak –hak talepleri yoktur.

5-) Davalı …………….’ın Kuşadası İş Mahkemesince tarafına hükmedilen işçilik hak ve alacaklarına ilişkin icra takibine yönelik olarak alacak taraflarca eşit olarak paylaşılacaktır.

6-) Davalı ……………  adına tapuda kayıtlı ……………. adresindeki bağımsız bölüm olarak tapuda kain , mesken niteliğindeki taşınmaz tarafların evlilik birliği içerisinde alınmıştır. Evin satımı neticesinde elde edilecek geliri taraflar eşit olarak paylaşacaktır. Evin satılmasına kadar evin içinde davacı ………….. oturacaktır. Konutun satılıp değeri taraflar arasında eşit olarak paylaşılana değin satışın ……….’ın muvafakatı ile yapılacağına dair şerh tapu kaydı üzerinde konulacaktır.

7-) Davacı ……………, davalı ……………..  X TL nafaka, X TL maddi-manevi tazminat, X TL katkı ve katılım payı ,X ziynet eşyası , X ev eşyası talebi bulunmaktadır.

😎 Taraflar, işbu boşanma nedeniyle, yukarıda belirtilen kalemler dışında birbirilerinden tazminat adı altında herhangi bir ödence talep etmemektedirler. Taraflardan her biri, avukatlık ücreti de dahil olmak üzere, kendi payına düşen yargılama giderlerinden sorumlu olacaktır.

9-) Boşanma karşılığında yukarıda belirtilen kalemler dışında tarafların birbirlerinden katkı payı ile katılım payı alacağına konu hiçbir malvarlığı talepleri bulunmamakta olup buna ilişkin dava açmayacakları konusunda anlaşmışlardır. Bu hususta davadan feragat beyanlarını açıkça taahhüt etmişlerdir.

10-) Boşanma sebebinin detayları konusunda karşı taraf ile ilgili özel konuların hiçbir yerde , hiçbir kimsenin yanında konuşulmayacağına dair taraflar karşılıklı olarak taahhütte bulunmuşlardır.

11-) İşbu boşanma protokolü, 11 madde olmak üzere, ………………. tarihinde düzenlenerek, taraflarca imza altına alınmıştır.

TARAF                                                                                TARAF                    

TAZMİNATSIZ BOŞANMA PROTOKOLÜ ÖRNEĞİ

(NAFAKA, EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA, MADDİ-MANEVİ TAZMİNAT VS. OLMAK ÜZERE İŞBU PROTOKOLDE SINIRLI SAYIDA BELİRTMEKSİZİN BOŞANMANIN MALİ VE HUKUKİ SONUÇLARINA İLİŞKİN HER KONUYU İÇERİR)

DAVACI/KARŞI DAVALI : 

DAVALI/KARŞI DAVACI :

AÇIKLAMALAR                : Yukarıda isimleri yazılı bulunan taraflar hiçbir baskı altında kalmadan kendi hür iradeleri ile boşanmaya karar vererek, boşanmanın mali ve hukuki sonuçlarını düzenleyen işbu protokolü ……. Aile Mahkemesi’nin …. E. sayılı dosyasına sunmak üzere …………. Tarihinde imzalamışlardır.

PROTOKOL MADDELERİ

Yukarıda kimlik bilgileri yazılı olan taraflar, boşanma isteğinde bulunuyor ve aşağıda belirtilen hususlarda anlaşarak boşanmayı kabul etmektedirler.

• Tarafların müşterek çocukları bulunmadığından, velayet konusunda herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır.
• Halen “……………” adresinde kain bulunan ve boşanmadan önce son olarak birlikte oturulan konutta, eşlerden ………….. İkamet etmeye devam edecektir. Burada bulunan ev eşyalarının tamamı, ikamet etmeye devam eden eş …………’de kalacaktır. Eşlerden ………………… halihazırda şahsi eşyalarını almış ve anılan konuttan ayrılmıştır.
• Taraflardan ……. Lehine her ayın 1.ve 5. Günleri arasında …. Tarihinden itibaren başlamak üzere …………TL nafaka ödenecektir. Her yılbaşında yılın ilk ayından itibaren Üfe-Tüfe oranında işbu nafaka miktarı artırılacaktır.
• Tarafların yukarıda sayılanlar dışında birbirlerinden maddi tazminat, nafaka, ziynet alacağı, edinilmiş mala katılma alacağı, katkı payı alacağı, değer artış payı alacağı gibi her ne ad altında olursa olsun başkaca bir talepleri bulunmamaktadır. Taraflar işbu anlaşmanın evlilik birliği içerisinde edinilmiş malların paylaşım ve tasfiyesini de içerdiğini, işbu anlaşmaya dayalı olarak gerçekleşecek boşanma ve hükmün kesinleşmesi sonrasında evlilik birliği içerisinde edinilmiş malların paylaşımı ve tasfiyesi konusunda herhangi bir dava ve talep hakkının da kalmamış olacağını geri dönülemeyecek biçimde kabul ve taahhüt etmiştir. Taraflar bu hususlarda geçmişe ve geleceğe dönük olarak birbirlerini en geniş biçimde ibra etmektedirler.
• Tarafların karşılıklı olarak yargılama gideri ve vekalet ücreti talebi bulunmamaktadır.
• Eşlerden ……………………. Boşanma kararının kesinleşmesinden sonra, “………” şeklindeki soyadını kullanmaya devam edecektir.

Toplam 6 maddeden oluşan işbu boşanma protokolü ………. Tarihinde düzenlenerek, taraflarca hür iradeleri ile imza altına alınmıştır.

 DAVACI/KARŞI DAVALI                               DAVALI/KARŞI DAVACI

ÇOCUKSUZ ANLAŞMALİ BOSANMA PROTOKOLÜ ÖRNEĞİ

TARAFLAR:

DAVACI                               :

DAVALI                               :

Yukarıda isimleri yazılı bulunan taraflar, hiçbir baskı altında kalmadan, kendi hür iradeleri ile boşanmaya karar vererek, boşanmanın mali sonuçlarını düzenleyen ve işbu protokolü, ………… tarihinde imzalayarak, ………….Aile Mahkemesine verdikleri anlaşmalı boşanma dilekçesine ekinde, anılan mahkemeye sunmuşlardır.

PROTOKOL MADDELERİ:

1-) Yukarıda kimlik bilgileri yazılı olan taraflar, boşanma isteğinde bulunmakta ve aşağıdaki hususlarda anlaşarak boşanmayı kabul etmektedirler.

2-) Taraflar ev eşyalarını paylaşmış ve ev eşyası konusunda birbirlerinden herhangi bir talep , hak ve alacakları bulunmamaktadır.

3-) Mal paylaşımı yapılmıştır. Mal rejimi 4, 5, 6. maddelerde belirtildiği gibi tasfiye edilmiştir.

4-) Taraflara ait şahsi banka hesapları kendilerine bırakılmıştır. Bu nedenle tarafların kendi namlarına ve adlarına adı ne olursa olsun gerek borçlar gerek alacaklar ve gerekse mevduat hesapları –hazine bonoları ve diğer tüm gelirler –hesaplar kendilerine bırakılmıştır. Bankadaki borçlar ve alacaklar-hesaplar kişinin kişisel mal varlığına dahil olup, tarafların karşılıklı olarak birbirlerinden bankalara ilişkin hiçbir alacak –hak talepleri yoktur.

5-) Taraflar, işbu boşanma nedeniyle, yukarıda belirtilen kalemler dışında birbirilerinden tazminat adı altında herhangi bir ödence talep etmemektedirler. Taraflardan her biri, avukatlık ücreti de dahil olmak üzere, kendi payına düşen yargılama giderlerinden sorumlu olacaktır.

6-) Boşanma karşılığında yukarıda belirtilen kalemler dışında tarafların birbirlerinden katkı payı ile katılım payı alacağına konu hiçbir malvarlığı talepleri bulunmamakta olup buna ilişkin dava açmayacakları konusunda anlaşmışlardır. Bu hususta davadan feragat beyanlarını açıkça taahhüt etmişlerdir.

7-) İşbu boşanma protokolü, 7 madde olmak üzere, ……………….. tarihinde düzenlenerek, taraflarca imza altına alınmıştır.

TARAF                                                                                TARAF

NAFAKASIZ ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ ÖRNEĞİ

(NAFAKA, EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA, MADDİ-MANEVİ TAZMİNAT VS. OLMAK ÜZERE İŞBU PROTOKOLDE SINIRLI SAYIDA BELİRTMEKSİZİN BOŞANMANIN MALİ VE HUKUKİ SONUÇLARINA İLİŞKİN HER KONUYU İÇERİR)

DAVACI/KARŞI DAVALI: 

DAVALI/KARŞI DAVACI :

AÇIKLAMALAR                : Yukarıda isimleri yazılı bulunan taraflar hiçbir baskı altında kalmadan kendi hür iradeleri ile boşanmaya karar vererek, boşanmanın mali ve hukuki sonuçlarını düzenleyen işbu protokolü ……. Aile Mahkemesi’nin …. E. sayılı dosyasına sunmak üzere …………. tarihinde imzalamışlardır.

PROTOKOL MADDELERİ

Yukarıda kimlik bilgileri yazılı olan taraflar, boşanma isteğinde bulunuyor ve aşağıda belirtilen hususlarda anlaşarak boşanmayı kabul etmektedirler.

• Tarafların müşterek çocukları bulunmadığından, velayet konusunda herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır.
• Halen “……………” adresinde kain bulunan ve boşanmadan önce son olarak birlikte oturulan konutta, eşlerden ………….. ikamet etmeye devam edecektir. Burada bulunan ev eşyalarının tamamı, ikamet etmeye devam eden eş …………’de kalacaktır. Eşlerden ………………… halihazırda şahsi eşyalarını almış ve anılan konuttan ayrılmıştır.
• Taraflardan ………………………… lehine ……………………. -TL manevi tazminat ödemeyi kabul ve taahhüt etmektedir. Manevi tazminat için öngörülen işbu toplam bedel; …………….’nin …………….. iban no’lu hesabına; ………………. şeklinde peyderpey ödenecektir.
• Tarafların yukarıda sayılanlar dışında birbirlerinden maddi tazminat, nafaka, ziynet alacağı, edinilmiş mala katılma alacağı, katkı payı alacağı, değer artış payı alacağı gibi her ne ad altında olursa olsun başkaca bir talepleri bulunmamaktadır. Taraflar işbu anlaşmanın evlilik birliği içerisinde edinilmiş malların paylaşım ve tasfiyesini de içerdiğini, işbu anlaşmaya dayalı olarak gerçekleşecek boşanma ve hükmün kesinleşmesi sonrasında evlilik birliği içerisinde edinilmiş malların paylaşımı ve tasfiyesi konusunda herhangi bir dava ve talep hakkının da kalmamış olacağını geri dönülemeyecek biçimde kabul ve taahhüt etmiştir. Taraflar bu hususlarda geçmişe ve geleceğe dönük olarak birbirlerini en geniş biçimde ibra etmektedirler.
• Tarafların karşılıklı olarak yargılama gideri ve vekalet ücreti talebi bulunmamaktadır.
• Eşlerden ……………………. boşanma kararının kesinleşmesinden sonra, “………” şeklindeki soyadını kullanmaya devam edecektir.

Toplam 6 maddeden oluşan işbu boşanma protokolü ………. Tarihinde düzenlenerek, taraflarca hür iradeleri ile imza altına alınmıştır.

 DAVACI/KARŞI DAVALI                                         DAVALI/KARŞI DAVACI

YAZAN

EMİNE TOKLAN